„ФЛУИДНИОТ СТРАВ“ ВО РОМАНОТ БЕСНИЛО ОД БОРИСЛАВ ПЕКИЌ ВО КОНТЕКСТ НА СВЕТСКАТА ПАНДЕМИЈА СО КОРОНАВИРУС
Povzetek
Светската пандемија со коронавирусот/COVID-19, којашто започна во 2019 г. и сè уште е актуелна и трае и денес, наметна нов начин на восприемање и толкување на одредени книжевни текстови, меѓу кои е и романот Беснило (1985 г.) на Борислав Пекиќ.
Интерпретацијата на романот е низ оптиката на „флуидниот страв“ (синтагма на Бауман, 2018 г.), а главната хипотеза на трудот гласи дека „флуидниот страв“ во романот „Беснило“ е верен одраз на флуидниот страв од коронавирусот и дека фикционалната епидемија во романот може да се интерпретира како претскажување и како пресликување на реалната пандемија со коронавирусот.
Искористени се општите методи на анализа и на синтеза, за читателот да добие што попрецизна слика за случувањата во романот и за да може да ги поврзе со случувањата со светската пандемија, но и посебниот метод на компаративно проучување (фикцијата наспрема стварноста). Трудот упатува на заклучокот дека фикцијата често пати влече корени од реалните искуства од стварниот свет и дека опишаната епидемија дели голем број сличности со сè уште актуелната светска пандемија.
Prenosi
Literatura
Pekić, Borislav. (1985). Besnilo. Beograd: Beogradski izdavačko-grafički centar. [Пекиќ, Борислав. (1985). Беснило. Београд: Београдски издавачко-графички центар] [Borislav, Pekić. (1985). Rabies. Belgrade: Belgrade’s publication & graphic center]. (In Serbian.)
Бауман, Зигмунт. (2018). Флуиден страв. Прев. од анг. Кристина
Димовска. Скопје: Слово. [Zigmunt, Bauman. (2018). Fluiden strav. Translated from English by Kristina Dimovska. Skopje: Slovo] [Zygmunt, Bauman. (2006). Liquid Fear. Cambridge: Polity Press]. (In Macedonian.)
Chaela, Marisa. (2021). “QUARANTINE VLOGS | Recovering from the Plague…”, https://cutt.ly/T3aBU7I [Пристапено на: 06.04.2022].
Cohen, Jon. (2020). Scientists ‘strongly condemn’ rumors and conspiracy theories about origin of coronavirus outbreak. 19 февруари. https://rb.gy/umvtfm [Пристапено на: 05.03.2022].
COVID-19 medical misinformation policy, https://rb.gy/ku8mc2 [Пристапено на: 08.02.2023].
Dockrill, Peter. (2021). Scientists Identify Specific Gene Variant That Protects Against Severe COVID-19. 17 јануари. https://cutt.ly/S3aBLDk [Пристапено на: 05.03.2022].
Grunawalt, Jordan. (2021). “The Villain Unmasked: COVID-19 and the Necropolitics of the Anti-Mask Movement”. Disability Studies Quarterly, vol. 41, no. 3. https://bit.ly/3XfVKx3 [Пристапено на: 07.04.2022].
Taylor, Steven & Asmundson, Gordon J. G. (2021). Negative attitudes about facemasks during the COVID-19 pandemic: The dual importance of perceived ineffectiveness and psychological reactance. PloS One (2021), 16(2), Feb 17. https://bit.ly/3Yu4rVi [Пристапено на: 07.04.2022].
Copyright (c) 2023 Kristina Dimovska
To delo je licencirano pod Creative Commons Priznanje avtorstva-Nekomercialno-Brez predelav 4.0 mednarodno licenco.
Avtorji se v reviji predstavljajo z izvirnimi prispevki, ki temeljijo na rezultatih lastnega raziskovanja. Tisti, so poleg avtorja znatno prispevali k nastanku prispevka (članka), so poimenovani kot soavtorji. Avtor (in morebitni soavtorji) skupaj s prispevkom odda tudi izpolnjen obrazec za prijavo prispevka (Paper Submission Form), s katerim soglaša z objavo.
Revija sprejema tiste znanstvene prispevke, ki prej še niso bili izdani. V izdajo ne sprejema prispevkov, ki v veliki meri ponavljajo druge, že objavljene prispevke istega avtorja. Za ponavljanje se šteje tudi kompilacija - besedilo, ki ga sestavljajo fragmenti iz že objavljenih monografij ali člankov. Plagiatorstvo in čezmerno (kar pomeni več kot tretjino celotnega obsega) navajanje del drugih znanstvenikov velja za nedopustno. Vsi citati, fragmentarna povzemanja in uporabljeno gradivo se morajo korektno nanašati na avtorje oz. prvotni vir. Če je delež tujega besedila velik, priporočamo, da se število citatov zmanjša in količina izvirnega besedila poveča.
Avtor mora nujno pridobiti dovoljenja za uporabo vseh izposojenih gradiv (kot so denimo ilustracije), pri katerih nima statusa imetnika avtorskih pravic sam. Zagotavlja, da prispevek ne vključuje podatkov, ki niso dostopni javno in bi lahko predstavljali tajne informacije.
V seznam literature se napiše samo tisto gradivo, ki je bilo dejansko uporabljeno za potrebe raziskave oz. na katero se avtor v besedilu dejansko sklicuje.
Priporočjivo je, da se v besedilu (če je le možno) navede vire finančne podpore za izvedbo raziskave, prav tako se lahko doda zahvalo kolegom, ki so kakorkoli pripomogli pri nastajanju članka, ne morejo pa biti opredeljeni kot soavtorji.
Z oddajo besedila in obrazca za prijavo prispevka se avtor uradno strinja z objavo v reviji Filološke pripombe. S tem ostaja imetnik avtorskih pravic, sme pa tudi preklicati objavo, če je prispevek v fazi pregledovanja oz. če še ni objavljen na spletni strani. O preklicu mora pisno obvestiti uredništvo revije.
Za objavo članka avtor ne prejme plačila. Objava je v spletni obliki dostopna brezplačno, in sicer pod licenco Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Etični Kodeks
Uredništvo
Vse prispevke v prvi vrsti pregledajo sodelavci uredništva, ki so pozorni na skladnost z iskano problematiko in na skladnost s formatom revije. Uredništvo Filoloških pripomb zagotavlja, da izbira recenzentov in rezultati recenzije niso odvisni od komercialnih interesov, spola, narodnosti, verske pripadnosti, politične opredelitve in drugih podobnih dejavnikov. Edini kriterij je akademska ustreznost prispevka.
Ko recenzenta podata mnenje pripravljen za objavo, zavrnjen ali pa zahteva avtorjeve popravke. V primeru nestrinjanja z recenzijo ima avtor pravico pojasniti svoja stališča. Če se stališča obeh recenzentov še vedno razlikujejo od avtorjevih, preveri prispevek tretji recenzent, lahko pa po posebni obravnavi vprašanja o njem glasuje članstvo uredništva.
Recenzenti
Preverjanje prispevka poteka z anonimno recenzijo, ki jo opravita dva eksperta z istega področja (avtor ne izve njunih priimkov, recenzenta ne izvesta priimka avtorja). Za recenzijo se predvideva od 3 do 4 tedne časa. Za recenzente se navadno izbira člane uredništva ali znanstvenike, ki so o isti tematiki pisali v prejšnjih številkah revije, po potrebi pa je mogoče kontaktirati tudi eksperte iz drugih organizacij, mest ali držav.
Recenzent mora biti torej specializiran za isto tematiko, kot je izpostavljena v prejetem prispevku. Uredništvo se prizadeva, da bi zagotovilo izogib konflikta interesov med podanim mnenjem o članku in avtorjem samega članka.
Recenzent je dolžan opozoriti urednika in člane redakcije na kakršnekoli prekomerne podobnosti ali sovpadanja prispevka s teksti, ki jih sicer pozna. Ohranjati mora strokovno tajnost in nima pravice tretjim osebam predstavljati prispevka (in podatkov v njem), dokler ta ni objavljen.
Recenzent poda objektivno, pretehtano in argumentirano oceno prispevka. Kritike oblikuje korektno; tako, da se navezuje samo na besedilo prispevka in informacije, ki jih slednji ponuja.
Uredništvo revije predpostavlja, da sta mnenje in kritični zapis napisana z dobrim namenom - da bi bila avtorju v pomoč pri odpravi pomanjkljivosti oz. da bi se njegovo pisanje izboljšalo do te mere, da bi upravičil javno objavo in dostopnost svojih spoznanj celotni znanstveni skupnosti.
