ХЕСИОД ВО МАКЕДОНСКАТА КУЛТУРНА СРЕДИНА

Сажетак

Истражувањето на книжевната рецепција на поетското творештво на Хесиод во македонската културна средина покажа дека станува збор за сложен книжевно- комуникациски процес кој може да се следи во неколку рецептивни фази (пасивна, посредна и репродуктивна), на повеќе рамништа (интертемпорално, интерлингвистичко и интеркултурно рамниште). Почетоците на книжевната рецепција на Хесиодовото поетско творештво, во македонската културна средина, се согледуваат во XIX век. Поради отсуството на податоци за конкретни преведувачки пофати на Хесиодовите дела, во овој период, но и според контактите што ги остварувале македонските преродбеници Григор Прличев и Јордан Хаџи Константинов Џинот, кои се служеле со дел од творештвото на Хесиод, на некој од класичните јазици, рецептивниот процес се определува како пасивен. Оваа состојба се менува во текот на првата половина од XX век, кога присуството на делата на Хесиод во македонската културна средина, според препевите на некои од соседните јазици, дозволува да се говори за посредни канали на книжевна рецепција. Објавувањето, пак, на првите критички осврти за Хесиодовото творештво во македонската периодика од втората половина на XX век и појавата на првите македонски препеви на Дела и дни (1996) и Теогонија (2001), кон крајот на минатото столетие, ја обележуваат репродуктивната фаза на книжевната рецепција на Хесиод во македонската културна средина. Проследувањето на почетокот, обемот, содржината и карактерот на оваа книжевна рецепција, актуализираше низа прашања, кои подеднакво се однесуваат на средбата на класичното дело со читателите во други епохи (интертемпорално рамниште), на довербата на книжевниот превод (интерлингвистичко рамниште), а на поопшт план и на книжевните, естетските и идеолошките средби на македонската култура со древната хеленска култура (интеркултурно рамниште).