МАКЕДОНСКОТО ЈАЗИЧНО ПРАШАЊЕ ВО ЛИТЕРАТУРНИОТ 19 ВЕК
Povzetek
In the beginning of the 19-in century the question of abolition of the Archbishopric of Ohrid was popularized, and at the same time the fight against the terror of the Ottoman Empire began and for freedom of our own state, for standardization of literary language and affirmation of Macedonian identity. In order to decide about the Macedonian language issue, in 19-th century there were operations towards few activities: the first group of Macedonian intellectuals began to write and publish their own personal works in Macedonian folk language versus old Slavonic language. The second group started with oral and written polemics about resolving the Macedonian language issue. The third group began to open a printing house and started printing books, textbooks, dictionaries, almanacs and newspapers in Macedonian folk language. The fourth group encompassed those who directly started the codification of Macedonian literary language over their textbook, dictionaries and Grammar book. The fifth group started to take interest in translation activity. The sixth group turned toward exercising Macedonian language on the theater stage, but for realization of these activities funds were necessary, and as a result the seventh group was engaged in strengthening the role of church-school community, which was essential instigator of education and revolution in Macedonia in 19-th century. To that end, the eight group including intellectualsrevolutionaries, started to form associations, always attributing the label literature to the name of the association so that revolutionary ideology can be covered with the veil of literature. Discord among Macedonian intellectuals resulted from that: some of them were for evolution and the others for revolution. However, the aim was the same: freedom for Macedonia. Therefore, whenever we speak about Macedonian language, Macedonian literature, church songs, revolution or history of Macedonia in the 19-th century, we actually speak about the same: Macedonian identity, Macedonian name, Macedonian literature, culture and historic plenitudes.
Prenosi
Literatura
redaktiral N. Trajkov, BAN, Sofix.
БИА, Ф. 583, Димитар, Христо и Ангел Узунов, ар. ед. 1, ар. ед. 2, л. 5-20.
Велев, Илија. 2000.Средновековни книжевни антологии. Менора: Скопје.
Велев, Илија. 2001. Молитвеникот на Димитрија Миладинов,"Гласник",
ИНИ: Скопје.
Георгиевски, Михајло. 1972. Печатниците во Македонија. Мисла: Скопје.
Георгиевски, Михајло. 1972. Македонската печатарска дејност (1515-
1913). Мисла: Скопје.
Голабовски, Сотир. 1999. Историја на македонската музика. Просветно
дело: Скопје.
Gulab=ev, Spiro. 1887. Edin oglyd po etnografixta na
Makedonix. Gabrovo.
Дамаскини, 1975. предговор, избор, редакција и коментар Радмила
Угринова-Скаловска. Македонска книга: Скопје.
Zografski, Partenij. 1858. Misli za Bolgarskii-otq Ózikq,
Blqgarsky Kni'ici, =Óstw I, kn. 1, Ian.
Илиевски, Петар. 1999. Значење на дамаскинарската книжнина за развојот
на писмениот и книжевниот македонски јазик. Македонија Прашања од
историјата и културата. МАНУ: Скопје.
Istorix i kultura na Bqlgarix v dati Vqzra'dane. 1997.
Veliko Tqrnovo.
Конески, Блаже.1981. За македонскиот литературен јазик. Култура,
Македонска книга, Мисла, Наша книга: Скопје.
Лоза, 1892 год. I, Јан., кн.I.
Makedonix Sbornik ot dokumenti i materiali, 1978.BAN:
Sofix.
Миронска-Христовска, Валентина. 2005. Просветителството во
Македонија. ИМЛ: Скопје.
Миронска-Христовска, Валентина. 2007. Македонската преродба. ИМЛ:
Скопје.
Мокров, Боро. 1991.Читалиштата – носител на културната дејност на
нашите градови во минатото", IV Научен собир Библиотекрството во
Велес и Велешко: Титов Велес.
Поп-Атанасов, Ѓорѓи. 1985. Ракописни текстови на македонски народен
говор.,Мисла: Скопје.
Пулевски, Ѓеорѓија.1974. Одбрани страници, избор, редакција Ристовски,
Блаже. Македонска книга: Скопје.
Sprostranovq, Evtim. 1896. Po vqzra'danweto vq gradq
Ohridq, Sbornikq za narodni umotvorenix, nauka i
kni'nina. kn. XIII. Sofix.
Sprostranoq, Evtim. 1912. Materixli za biografixta na
bratx Miladinovi. U=ili]enq prygledq. god. XVII. kn. 1.
Стаматоски, Трајко.1986. Борба за македонски литературен јазик. Мисла:
Скопје.
Тодоровски, Гане. 2007. Македонската литература во XIX век, Избрани
дел. 7. Матица македонска: Скопје.
Тоциновски, Васил. 2005. Преводите на македонскиот XIX век. ИМЛ:
Скопје.
Тушевски, Ванчо. 2003. Публицистиката на Димитрија Миладинов.
Спектар. ИМЛ: Скопје. год. 21, бр. 41-42.
Avtorji se v reviji predstavljajo z izvirnimi prispevki, ki temeljijo na rezultatih lastnega raziskovanja. Tisti, so poleg avtorja znatno prispevali k nastanku prispevka (članka), so poimenovani kot soavtorji. Avtor (in morebitni soavtorji) skupaj s prispevkom odda tudi izpolnjen obrazec za prijavo prispevka (Paper Submission Form), s katerim soglaša z objavo.
Revija sprejema tiste znanstvene prispevke, ki prej še niso bili izdani. V izdajo ne sprejema prispevkov, ki v veliki meri ponavljajo druge, že objavljene prispevke istega avtorja. Za ponavljanje se šteje tudi kompilacija - besedilo, ki ga sestavljajo fragmenti iz že objavljenih monografij ali člankov. Plagiatorstvo in čezmerno (kar pomeni več kot tretjino celotnega obsega) navajanje del drugih znanstvenikov velja za nedopustno. Vsi citati, fragmentarna povzemanja in uporabljeno gradivo se morajo korektno nanašati na avtorje oz. prvotni vir. Če je delež tujega besedila velik, priporočamo, da se število citatov zmanjša in količina izvirnega besedila poveča.
Avtor mora nujno pridobiti dovoljenja za uporabo vseh izposojenih gradiv (kot so denimo ilustracije), pri katerih nima statusa imetnika avtorskih pravic sam. Zagotavlja, da prispevek ne vključuje podatkov, ki niso dostopni javno in bi lahko predstavljali tajne informacije.
V seznam literature se napiše samo tisto gradivo, ki je bilo dejansko uporabljeno za potrebe raziskave oz. na katero se avtor v besedilu dejansko sklicuje.
Priporočjivo je, da se v besedilu (če je le možno) navede vire finančne podpore za izvedbo raziskave, prav tako se lahko doda zahvalo kolegom, ki so kakorkoli pripomogli pri nastajanju članka, ne morejo pa biti opredeljeni kot soavtorji.
Z oddajo besedila in obrazca za prijavo prispevka se avtor uradno strinja z objavo v reviji Filološke pripombe. S tem ostaja imetnik avtorskih pravic, sme pa tudi preklicati objavo, če je prispevek v fazi pregledovanja oz. če še ni objavljen na spletni strani. O preklicu mora pisno obvestiti uredništvo revije.
Za objavo članka avtor ne prejme plačila. Objava je v spletni obliki dostopna brezplačno, in sicer pod licenco Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Etični Kodeks
Uredništvo
Vse prispevke v prvi vrsti pregledajo sodelavci uredništva, ki so pozorni na skladnost z iskano problematiko in na skladnost s formatom revije. Uredništvo Filoloških pripomb zagotavlja, da izbira recenzentov in rezultati recenzije niso odvisni od komercialnih interesov, spola, narodnosti, verske pripadnosti, politične opredelitve in drugih podobnih dejavnikov. Edini kriterij je akademska ustreznost prispevka.
Ko recenzenta podata mnenje pripravljen za objavo, zavrnjen ali pa zahteva avtorjeve popravke. V primeru nestrinjanja z recenzijo ima avtor pravico pojasniti svoja stališča. Če se stališča obeh recenzentov še vedno razlikujejo od avtorjevih, preveri prispevek tretji recenzent, lahko pa po posebni obravnavi vprašanja o njem glasuje članstvo uredništva.
Recenzenti
Preverjanje prispevka poteka z anonimno recenzijo, ki jo opravita dva eksperta z istega področja (avtor ne izve njunih priimkov, recenzenta ne izvesta priimka avtorja). Za recenzijo se predvideva od 3 do 4 tedne časa. Za recenzente se navadno izbira člane uredništva ali znanstvenike, ki so o isti tematiki pisali v prejšnjih številkah revije, po potrebi pa je mogoče kontaktirati tudi eksperte iz drugih organizacij, mest ali držav.
Recenzent mora biti torej specializiran za isto tematiko, kot je izpostavljena v prejetem prispevku. Uredništvo se prizadeva, da bi zagotovilo izogib konflikta interesov med podanim mnenjem o članku in avtorjem samega članka.
Recenzent je dolžan opozoriti urednika in člane redakcije na kakršnekoli prekomerne podobnosti ali sovpadanja prispevka s teksti, ki jih sicer pozna. Ohranjati mora strokovno tajnost in nima pravice tretjim osebam predstavljati prispevka (in podatkov v njem), dokler ta ni objavljen.
Recenzent poda objektivno, pretehtano in argumentirano oceno prispevka. Kritike oblikuje korektno; tako, da se navezuje samo na besedilo prispevka in informacije, ki jih slednji ponuja.
Uredništvo revije predpostavlja, da sta mnenje in kritični zapis napisana z dobrim namenom - da bi bila avtorju v pomoč pri odpravi pomanjkljivosti oz. da bi se njegovo pisanje izboljšalo do te mere, da bi upravičil javno objavo in dostopnost svojih spoznanj celotni znanstveni skupnosti.