ЗА НАЗИВИТЕ НА ПТИЦИТЕ ОД РЕДОТ STRIGIFORMES (БУВ, УТ, УТКА, КУКУМЈАВКА), НИВНОТО ЗНАЧЕЊЕ И НАРОДНАТА СИМБОЛИКА ВО МАКЕДОНИЈА
Povzetek
Во македонската јазична територија постојат повеќе имиња на птици од редот на Strigiformes (bu, buf, buv, buh, buval, buhal, b'uhƒl, b'uh‚l, buhel, buarec, buo, b'uho, b'uhalo, bulut, bul'utin, b'ula~; ut, utka, 'utalen; lul'ejka, ulejka; d'umo; }or'opile; lo{o pile; ut, 'utalen, 'utka, f'utka, 'utica, 'utajka; kukum'avka, kukumj'afka, kukuq'avka, kukumwavka kukum'’fk‚ kuk™mj'afka, kukuvejka, kukuvajka, kukuv'e£ka, kukumajka, kukumja~ka, kukuv'aja; k'ukale; url'ejka, urul'ejka, ulumajka, ulejka, ulul'ejka, ulýul'e}a, ul'e}a, uluvejka, uqajka, ulýajka, huluv'ajka, lýulýajka; buf; ~uetarka, ~ovetarka, ~uv'i~ka; pust'ulýka; }u{'e). Ќе се обидеме да дадеме преглед на називите на птиците од редот Strigiformes (був, ут, утка, кукумјавка), но ќе се задржиме и на етимологијата и значењата на соодветните називи, верувањате и обичаите што постојат во македонската народна традиција, како и симболиката на овие птици.
Prenosi
Literatura
Уметничкото богатство на Македонија. Скопје: Македонска книга.
С.120–136.
Велевски, Методија. Андевски, Јован. Узунова, Данка. 2007. Птиците во
Македонија : мал прирачник. Скопје: Македонско еколошко друштво.
Величковски, Боне. 2009. Македонски пословици и поговорки. Скопје:
Институт за фолклор „Марко Цепенков“.
Видоески, Божидар. 1998. Дијалектите на македонскиот јазик. том 1. Скопје:
МАНУ.
Видоески, Божидар. 1999. Дијалектите на македонскиот јазик. том 2. Скопје:
МАНУ.
Видоески, Божидар. 1999. Дијалектите на македонскиот јазик, том 3. Скопје:
МАНУ.
Видоески Божидар. 2000. Текстови од дијалектите на македонскиот јазик.
Скопје: ИМЈ.
Видоески, Божидар. 2000. Прашалник за собирање на македонскиот дијалектен
атлас. Скопје: ИМЈ.
Виноградова, Л. Н. 2000. Народная демонология и мифо-ритуальная традиция
славян. Москва.
Вражиновски, Танас. 1998. Народна митологија на Македониците, том I, –
Етнографски и фолклорни материјали – том II. Скопје-Прилеп: Институт за
старословенска култура – Матица Македонска.
Денисова, И. М. 2003. Зооморфная модель мира и ее отголоски в русской
народной культуре. Москва: Этнографическое обозрение, № 6, С. 19-40.
Елијаде, М. 2005. Историја на верувањата и на религиските идеи - I, II, III.
Скопје: Табернакул.
Замуровић, А. 1998. Митолошки речник. Београд: Heres.
Китевски, М. 1989. Прилози за македонскиот фолклор. Скопје: Култура.
Кнежевић, С. 1971. Птиците во фолклорот и во симболиката кај балканските
народи. Скопје: Македонски фолклор, IV / 7-8. С. 115-130.
Михайлова, Г. 1996: Паунът и неговото перо, Българска етнология XXII/1,
София: БАН. С. 3-38.
Мицевски, Бр. 2005. Нови видови птици за орнитофауната на Република
Македонија, Скопје: Годишен зборник на Институтот за биологија при
ПМФ. С. [55]-73.
Пропп, В. Я. 2000. Русская сказка, (Собрание трудов В.Я. Проппа). Москва:
Лабиринт.
Пропп, В. Я. 1946. Исторические корни волшебной сказки, Ленинград.
Ристовска-Пиличкова, Ј. 2006. Симболиката и развојните форми на мотивот на
двоглавиот орел - со посебен осврт на неговата застапеност на печатот на
Скендербег, во: “Ѓерѓ Кастриоти Скендербег 1405-1468”. Скопје: ИНИ. С.
193-201.
Светиева, А. 2001. Верувањата во птици во фолклорот на календарските
празници од зимскиот циклус. Скопје Македонски фолклор, 56/57 С. 13-20.
Тресидер, Џ. 2001. Речник на симболи. Скопје: ТРИ.
Цветановски, Г. 2004. Каршијачкиот говор – Скопско (со посебен осврт на
синтаксата). Скопје: ИМЈ.
Цветановски, Г. 2010. Говорот на Македонците во Мала Преспа. Скопје: ИМЈ.
Цветановски, Г. 2001. Глаголите со значење менување на влакно кај добитокот
во дијалектите на македонскиот јазик. во: Македонска лексикологија и
лексикографија. Скопје: ИМЈ.
Цепенков, М. К. 1980. Македонско народно творештво. кн.10. Скопје:
Македонска Книга – ИФ.
Avtorji se v reviji predstavljajo z izvirnimi prispevki, ki temeljijo na rezultatih lastnega raziskovanja. Tisti, so poleg avtorja znatno prispevali k nastanku prispevka (članka), so poimenovani kot soavtorji. Avtor (in morebitni soavtorji) skupaj s prispevkom odda tudi izpolnjen obrazec za prijavo prispevka (Paper Submission Form), s katerim soglaša z objavo.
Revija sprejema tiste znanstvene prispevke, ki prej še niso bili izdani. V izdajo ne sprejema prispevkov, ki v veliki meri ponavljajo druge, že objavljene prispevke istega avtorja. Za ponavljanje se šteje tudi kompilacija - besedilo, ki ga sestavljajo fragmenti iz že objavljenih monografij ali člankov. Plagiatorstvo in čezmerno (kar pomeni več kot tretjino celotnega obsega) navajanje del drugih znanstvenikov velja za nedopustno. Vsi citati, fragmentarna povzemanja in uporabljeno gradivo se morajo korektno nanašati na avtorje oz. prvotni vir. Če je delež tujega besedila velik, priporočamo, da se število citatov zmanjša in količina izvirnega besedila poveča.
Avtor mora nujno pridobiti dovoljenja za uporabo vseh izposojenih gradiv (kot so denimo ilustracije), pri katerih nima statusa imetnika avtorskih pravic sam. Zagotavlja, da prispevek ne vključuje podatkov, ki niso dostopni javno in bi lahko predstavljali tajne informacije.
V seznam literature se napiše samo tisto gradivo, ki je bilo dejansko uporabljeno za potrebe raziskave oz. na katero se avtor v besedilu dejansko sklicuje.
Priporočjivo je, da se v besedilu (če je le možno) navede vire finančne podpore za izvedbo raziskave, prav tako se lahko doda zahvalo kolegom, ki so kakorkoli pripomogli pri nastajanju članka, ne morejo pa biti opredeljeni kot soavtorji.
Z oddajo besedila in obrazca za prijavo prispevka se avtor uradno strinja z objavo v reviji Filološke pripombe. S tem ostaja imetnik avtorskih pravic, sme pa tudi preklicati objavo, če je prispevek v fazi pregledovanja oz. če še ni objavljen na spletni strani. O preklicu mora pisno obvestiti uredništvo revije.
Za objavo članka avtor ne prejme plačila. Objava je v spletni obliki dostopna brezplačno, in sicer pod licenco Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Etični Kodeks
Uredništvo
Vse prispevke v prvi vrsti pregledajo sodelavci uredništva, ki so pozorni na skladnost z iskano problematiko in na skladnost s formatom revije. Uredništvo Filoloških pripomb zagotavlja, da izbira recenzentov in rezultati recenzije niso odvisni od komercialnih interesov, spola, narodnosti, verske pripadnosti, politične opredelitve in drugih podobnih dejavnikov. Edini kriterij je akademska ustreznost prispevka.
Ko recenzenta podata mnenje pripravljen za objavo, zavrnjen ali pa zahteva avtorjeve popravke. V primeru nestrinjanja z recenzijo ima avtor pravico pojasniti svoja stališča. Če se stališča obeh recenzentov še vedno razlikujejo od avtorjevih, preveri prispevek tretji recenzent, lahko pa po posebni obravnavi vprašanja o njem glasuje članstvo uredništva.
Recenzenti
Preverjanje prispevka poteka z anonimno recenzijo, ki jo opravita dva eksperta z istega področja (avtor ne izve njunih priimkov, recenzenta ne izvesta priimka avtorja). Za recenzijo se predvideva od 3 do 4 tedne časa. Za recenzente se navadno izbira člane uredništva ali znanstvenike, ki so o isti tematiki pisali v prejšnjih številkah revije, po potrebi pa je mogoče kontaktirati tudi eksperte iz drugih organizacij, mest ali držav.
Recenzent mora biti torej specializiran za isto tematiko, kot je izpostavljena v prejetem prispevku. Uredništvo se prizadeva, da bi zagotovilo izogib konflikta interesov med podanim mnenjem o članku in avtorjem samega članka.
Recenzent je dolžan opozoriti urednika in člane redakcije na kakršnekoli prekomerne podobnosti ali sovpadanja prispevka s teksti, ki jih sicer pozna. Ohranjati mora strokovno tajnost in nima pravice tretjim osebam predstavljati prispevka (in podatkov v njem), dokler ta ni objavljen.
Recenzent poda objektivno, pretehtano in argumentirano oceno prispevka. Kritike oblikuje korektno; tako, da se navezuje samo na besedilo prispevka in informacije, ki jih slednji ponuja.
Uredništvo revije predpostavlja, da sta mnenje in kritični zapis napisana z dobrim namenom - da bi bila avtorju v pomoč pri odpravi pomanjkljivosti oz. da bi se njegovo pisanje izboljšalo do te mere, da bi upravičil javno objavo in dostopnost svojih spoznanj celotni znanstveni skupnosti.
