К ВОПРОСУ О ЗНАЧЕНИИ ИНДОЕВРОПЕЙСКОГО КОРНЯ *ĝhel
Апстракт
In this paper an attempt is made to determine the initial meaning of the IndoEuropean root *ĝhel-(*ĝhlō-), to which such words as Latin helvus «yellowish», Greek ÷ëùñüò «light green», Russian зеленый «green» ascend. Some scientists suppose this root to mean «to shine, to sparkle», the others – «yellow», «gall», «dark blue», «gray». Words, which are derived from *ĝhel-, *ĝhlō-, *ghel-, *g’hol- etc, mean almost all colours of a rain bow: red, yellow, green, light-blue, and also white and gray. However more often meanings of this root fluctuate between colours of a central part of a spectrum. A human eye perceives these colours as more light, therefore the roots with meaning «light» must have been used for designation of these colours at an early stage of language development. One of such roots was *ĝhel-, *ĝhlō- etc. Examples of semantic evolution «light» > «yellow, green, lightblue» are Greek ãëáõêüò «light-blue», «light green», «shining, light»; Hebrew yrq and its correspondences in other Semitic languages, which mean «grow green», «be pale», «grow pale», «leaf», «ash-colour», «dusky-white», «silver coin», «gold». In all these cases one of the meanings of considered words is «white» or «light» – the relic of the initial meaning of a root.
Downloads
Референци
Winter's Universitätsbuchhandlung / É. Boisacq. Paris: Librairie
C. Klincksieck, 1916. XXX. 1123 p.
Brown F. The Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon / F. Brown.
Peabody, Mass.: Hendrickson publishers, 1999. XXI. 1185 p.
Curtius G. Grundzüge der griechische Etymologie / G. Curtius. 5. Aufl. Leipzig,
1879.
Ernout A. et. al. Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots /
A. Ernout, A. Meillet. 3e
éd. Paris: Librairie C. Klincksieck, 1951.
Fick A. Phrygische Glossen / А. Fick // Beiträge zur vergleichenden
Sprachforschung auf dem Gebiete der arischen, celtischen und slawischen
Sprachen / Hrsg. von A. Kuhl. Berlin: Ferd. Dümmler’s Verlagsbuchhandlung,
1871. 7. Bd. 1. Heft. S. 358-384.
Hoad T.F. The Concise Oxford Dictionary of English Etymology / T.F. Hoad /
Ed. by T.F. Hoad. Oxford, New York: Oxford University Press, 1996. XVI.
552 p.
Holthausen F. Bemerkungen zu Vasmers Russischem Etymologischen
Wörterbuch. II / F. Holthausen // Zeitschrift für slavische Philologie.
Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, 1956. 24. Bd. 2. Heft. S. 266-270.
Jokl N. Linguistisch-kulturhistorische Untersuchungen aus dem Bereiche des
Albanischen / N. Jokl. Berlin, Leipzig: Walter de Gruyter & Co., 1923. XI,
366 [1] S.
Konkordanz zum hebräischen Alten Testament / Ausgearbeitet… von G. Lisowsky.
Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1993. XV, 1672, [8] S.
Loewenthal W. Slavischen Farbenbezeichnungen. Inauguraldissertation zur
Erlangung der philosophischen Doctorwürde vorgelegt der philosophischen
Facultät der Universität Leipzig von Wilhelm Loewenthal / W. Loewenthal/
Leipzig, 1901.
Machek V. Einige slavische Vogelnamen / V. Machek // Zeitschrift für slavische
Philologie. Leipzig: Otto Harrassowitz, 1948. 20. Bd. 1. Heft. S. 29-51.
Meillet A. Études sur l'étymologie et le vocabulaire du vieux slave / A. Meillet.
2e
éd. Paris: Librairie Champion, Institut d'études slaves, 1961. 2e
part.
P. 193-512.
Pedersen H. Vergleichende Grammatik der keltischen Sprachen / H. Pedersen.
Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1909. 1. Bd.
Pokorny J. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch / J. Pokorny. Bern,
München: Francke Verlag, 1959. I. Bd.
Schulze W. Kleine Schriften. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht / W. Schulze,
1934. XVI, 779 S.
Specht F. Der Ursprung der indogermanischen Deklination / F. Specht. Göttingen:
Vandenhoeck und Ruprecht, 1947. VII, 432 S.
Trautmann R. Baltisch-Slavisches Wörterbuch / R. Trautmann. Göttingen:
Vandenhoeck und Ruprecht, 1923. VIII, 382 S.
Uhlenbeck C.C. Kurzgefasstes etymologisches Wörterbuch der altindischen
Sprache / C.C. Uhlenbeck. Amsterdam, 1898-1899. XII, 367 S.
Walde A. Lateinisches etymologisches Wörterbuch. 2. Aufl. / A. Walde. Heidelberg:
Carl Winter's Universitätsbuchhandlung, 1910.
Zubatý J. Slavische Etymologien / J. Zubatý //Archiv für Slavische Philologie. 3-4.
Heft. S. 385-425. Berlin: Weidmannsche Buchhandlung, 1894. 16. Bd.
S. 321-640.
Брандт Р. Дополнительные замечания к Разбору этимологического словаря
Миклошича / Р. Брандт // Русский филологический вестник. Варшава,
1891. Т. 25. № 2. С. 27-40, 213-247.
Лосев А.Ф. История античной эстетики. Ранняя классика / А.Ф. Лосев. М:
Ладомир, 1994. 544 с.
Маковский М.М. Этимологический словарь современного немецкого языка.
Слово в зеркале человеческой культуры / М.М. Маковский. М:
Азбуковник, 2004. 632 с.
Младенов С. Етимологически и правописенъ речникъ на българския
книжовенъ езикъ / С. Младенов. София: Книгоиздателство Христо
Г. Дановъ-о, 1941.
Откупщиков Ю.В. Из истории индоевропейского словообразования /
Ю.В. Откупщиков. Л.: Изд-во ЛГУ, 1967. 324 c.
Сивухин Д.В. Общий курс физики. Оптика / Д.В. Сивухин. М.: Прогресс, 1980.
752 с.
Трубачев О.Н. Славянские этимологии 29–39 / О.Н. Трубачев //
Этимологические исследования по русскому языку. М.: Изд-во МГУ,
1962. Вып. 2. С. 26-43.
Трубачев О.Н. Этимологический словарь славянских языков (Праславянский
лексический фонд) / О.Н. Трубачев; под ред. О.Н.Трубачева. М., 1980.
Вып. 7.
Фасмер М. Этимологический словарь русского языка: В 4 т. / М. Фасмер; пер.
с нем. и дополнения О.Н. Трубачева. М.: Астрель, 2003. Т. 2. 672 с.
Черных П.Я. Историко-этимологический словарь русского языка /
П.Я. Черных. 2-е изд. стереотип. М.: Русский язык, 1994. Т. 1. 623 с.
Шанский Н.М. Этимологический словарь русского языка / Н.М. Шанский; под
ред. Н.М. Шанского. М.: Изд-во МГУ, 1973. Вып. 5. Т. 1.
Шанский Н.М. Этимологический словарь русского языка / Н.М. Шанский; под
ред. Н.М. Шанского. М.: Изд-во МГУ, 1975. Вып. 6. Т. 2.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.