PRIPRAVA JEZIKOVNIH PODATKOV ZA PEDAGOŠKI PORTAL O SLOVENŠČINI FRANČEK
Апстракт
V prispevku sta predstavljena proces nastajanja portala Franček, prvega interaktivnega pedagoškega spletnega slovarsko-slovničnega portala za slovenščino, ter predhodna priprava jezikovnih podatkov zanj. Portal, ki ima izvirno zasnovo in se ne zgleduje po drugih jezikovnih portalih, prinaša podatke o pomenu besed, njihovih sinonimih, pregibanju, izgovoru, frazeologiji, rabi v narečjih, zgodovini in etimologiji. Podatki so povezani z dvema šolskima slovnicama, didaktičnimi gradivi, jezikovno svetovalnico za učitelje in opisom sodobnih učnih metod, portal pa dopolnjuje igra za pametne naprave. Glavni namen spletnega orodja je uvajati učence osnovnih in srednjih šol v rabo različnih slovarskih priročnikov, razvijati njihovo jezikovno in metajezikovno zmožnost ter jih seznanjati z drugimi jezikovnimi viri. Portal zapolnjuje vrzel v naboru jezikovnih virov za slovenščino, ki so primarno namenjeni ali vsaj ustrezno prilagojeni šolski populaciji oziroma za rabo v šolskem sistemu. Članek prikazuje tudi nastajanje novih slovarskih, slovničnih in didaktičnih vsebin ter postopek prilagajanja in povezovanja vseh komponent v novo celoto. Zaradi širokega starostnega razpona in razlik v (meta)jezikovnem znanju ciljnih uporabnikov so podatki in vizualizacija prilagojeni trem različnim starostnim skupinam (1.–5. in 6.–9. razred osnovne šole ter srednja šola), pri čemer so upoštevane vsebine učnih načrtov za pouk slovenskega jezika v osnovni in srednji šoli.
Downloads
Референци
Ahačič, Kozma, Ledinek, Nina, Perdih, Andrej. (2015). Fran: the next generation Slovenian dictionary portal. V: Natural language processing, corpus linguistics, lexicography: proceedings, Eighth International Conference, Bratislava, Slovakia, 21–22 October 2015. RAM-Verlag. 9-16.
Ahačič, Kozma. (2017a). Kratkoslovnica. Slovenska slovnica za osnovno šolo [Kratkoslovnica. Slovenian grammar for primary schools]. Ljubljana: Rokus Klett. (In Slovenian.)
Ahačič, Kozma. (2017b). Slovnica na kvadrat. Slovenska slovnica za srednjo šolo [Slovnica na kvadrat. Slovenian grammar for secondary schools]. Ljubljana: Rokus Klett. (In Slovenian.)
Ahačič, Kozma, Dobrovoljc Helena, Gliha Komac, Nataša, Kenda Jež, Karmen, Ledinek, Nina, Lengar Verovnik, Tina, Mirtič, Tanja, Race, Duša, Žagar Karer, Mojca. (2021). Družbene zvrsti in besedilne vrste v slovenskem jeziku [Social varieties and genres in Slovene language]. Ljubljana. URL: http://kje-je-kaj-v-slovnici.franček.si/pdf/zvrsti.pdf (Accessed: 19.10.2021). (In Slovenian.)
Dobrovoljc, Helena, Verovnik, Tina, Bizjak Končar, Aleksandra. (2018). Spletna jezikovna svetovalnica za slovenski jezik ter normativne zadrege uporabnikov in jezikoslovcev. V: Škrabčevi dnevi 10: Zbornik prispevkov s simpozija 2017 [Web language-counselling service for Slovenian and normative dilemmas of users and linguists. In: Škrabčevi dnevi 10: Proceedings from the symposium 2017]. Nova Gorica: Založba Univerze v Novi Gorici. 52-69. (In Slovenian.)
Erlandsen, Jens. (2010). iLEX, a general system for traditional dictionaries on paper and adaptive electronic lexical resources. V: Proceedings of the XIV EURALEX International Congress. 6–10 July 2010. Leeuwarden/Ljouwert: Fryske Akademy – Afûk. URL: 000_Euralex_2010_00_PRINTED_BOOK_Foreword_TOC_PlenaryLectures_Abstracts.pdf (Accessed: 19.10.2021).
Godec Soršak, Lara. (2015). Slovenski otroški šolski slovar. V: Slovnica in slovar – aktualni jezikovni opis (1. del). Obdobja 34 [Slovene children's school dictionary. In: Grammar and dictionary – current language description. Proceedings of the conference Obdobja 34]. Ljubljana: Znanstvena založba Filozofske fakultete, 243-250. (In Slovenian.)
Godec Soršak, Lara. (2019). Zasnova šolskega slovarja za otroke v 1. in 2. vzgojno-izobraževalnem obdobju: doktorska disertacija [Designing a school dictionary for pupils in the 1st and 2nd triad of primary school: PhD Thesis]. Ljubljana: Univerza v Ljubljani, Filozofska fakulteta. (In Slovenian.)
Jakopin, Primož. (1999). Zgornja meja entropije pri leposlovnih besedilih v slovenskem jeziku: doktorska disertacija [Upper bound of entropy in Slovenian literary texts: PhD Thesis]. Ljubljana: Univerza v Ljubljani, Fakulteta za elektrotehniko. (In Slovenian.)
Ježovnik, Janoš, Kenda Jež, Karmen, Škofic, Jožica. (2020). Reduce, Reuse, Recycle: Adaptation of Scientific Dialect Data for Use in a Language Portal for School children. V: Proceedings of XIX EURALEX Congress: Lexicography for Inclusion, Vol. I. Komotini: Democritus University of Thrace. 31-37.
Kosem, Iztok, Rozman, Tadeja, Stritar, Mojca. (2011). How do Slovenian primary and secondary school students write and what their teachers correct: a corpus of student writing. V: Proceedings of the Corpus Linguistics 2011 conference, 20-22 July 2011. ICC Birmingham.
Kosem, Iztok, Stritar, Mojca, Može, Sara, Zwitter Vitez, Ana, Arhar Holdt, Špela, Rozman, Tadeja. (2012). Analiza jezikovnih težav učencev: korpusni pristop [The analysis of student language problems: a corpus-based approach]. Ljubljana: Trojina, zavod za uporabno humanistiko. (In Slovenian.)
Kosem, Iztok, Rozman, Tadeja, Arhar Holdt, Špela, Kocjančič, Polonca, Laskowski, Cyprian Adam. (2016). Šolar 2.0: nadgradnja korpusa šolskih pisnih izdelkov. V: Zbornik konference Jezikovne tehnologije in digitalna humanistika 2016 [Šolar 2.0: Increasing the corpus of texts written by native-speaker students. In: Proceedings of the conference on Language technologies & digital humanities 2016]. Ljubljana: Znanstvena založba Filozofske fakultete. 95-100. (In Slovenian.)
Perdih, Andrej. (2020). Portal Fran: od začetkov do danes. Rasprave: Časopis Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje 46, № 2 [The Fran Slovene language portal: from beginnings to the present day. Rasprave: The Journal of Institute of Croatin Language and Linguistics 46, № 2]. 997-1018. (In Slovenian.)
Perdih, Andrej. (sprejeto v objavo/in Press). Učenje o slovarjih v šoli: portal Franček kot most med splošno in pedagoško leksikografijo [Learning about dictionaries in school: the Franček portal as a bridge between general and pedagogical lexicography]. (In Slovenian.)
Petric Žižić, Špela. (2020). Tipologija razlag v Šolskem slovarju slovenskega jezika. Slavistična revija 68, № 3 [Typology of definitions in the School dictionary of the Slovene language. Slavic Review Ljubljana, SRL 68, № 3]. 391–409. (In Slovenian.)
Rozman, Tadeja, Krapš Vodopivec, Irena, Stritar, Mojca, Kosem, Iztok. (2020). Empirični pogled na pouk slovenskega jezika [An empirical view of Slovene as an academic subject]. Ljubljana: Znanstvena založba Filozofske fakultete. (In Slovenian.)
Snoj, Jerica. (2019). Leksikalna sinonimija v Sinonimnem slovarju slovenskega jezika. Lingua Slovenica 14 [Lexical synonymy in the Synonym dictionary of Slovenian language. Lingua Slovenica 14]. Ljubljana: Založba ZRC. (In Slovenian.)
Žagar Karer, Mojca. (2017). Terminološko svetovanje: izkušnje in perspektive. V: Slovenska terminologija danas [Terminology-consulting services: experiences and perspectives. In: Slavonic terminology today]. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti. 361-370. (In Slovenian.)
Žganec Gros, Jerneja, Vesnicer, Boštjan, Rozman, Simon, Holozan, Peter, Šef, Tomaž. (2016): Sintentizator govora za slovenščino eBralec. V: Zbornik konference Jezikovne tehnologije in digitalna humanistika [The eBralec speech synthesis system for Slovenian. In: Proceedings of the conference on Language technologies & digital humanities 2016]. Ljubljana: Znanstvena založba Filozofske fakultete v Ljubljani. (In Slovenian.)
Авторски права (c) 2021 Kozma Ahačič, Janoš Ježovnik, Nina Ledinek, Andrej Perdih, Špela Petric Žižić, Duša Race
Ова дело е лиценцирано под меѓународната лиценца Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
