МУЛТИЛИТЕРАТУРНИОТ ПРИСТАП ВО ОБРАЗОВНИТЕ КУРИКУЛУМИ И ПРИМЕНЛИВОСТА НА СТРИПОТ КАКО ПОЛИКОДЕН ТЕКСТ ВО РАЗВОЈОТ НА РАЗЛИЧНИТЕ НИВОА НА ФУНКЦИОНАЛНАТА ПИСМЕНОСТ
Апстракт
Интензивнодигитализираниот свет и новите облици на текстуалнопосредуваната комуникација, која сѐ почесто вклучува текстови во кои информациите се пренесуваат со помош на различни кодни системи/модуси (вербални, визуелни, аудитивни, тактилни итн.), упатува на тоа дека за писменоста треба да се зборува како за плурален феномен (како мултилитературна и мултимодална), а за текстот – како за поликоден и мултимодален производ. Нашиот интерес не е да ги разгледуваме различните приоди во дефинирањето на текстот, туку текстот ќе го разгледуваме, пред сѐ, од семиотичко-културолошки аспект, односно културата ќе ја разгледуваме како текст и текстот како хетероген, комплексен мултимодален феномен низ кој се „отелотворува“ реалноста со помош на различни знаковни системи. Фокусот на нашиот интерес се мултилитературните приоди во создавањето и во читањето на текстовите, како и новите педагошки практики и образовни курикулуми што би ги развивале функционалната писменост и препознавањето на различните семиотички системи, кои би го поттикнувале индивидуалниот критички дух кај младите од најрана возраст. За таа цел, најпрво се осврнувме кон различната терминологија што се користи кога се зборува за мултилитературноста и укажуваме на совпаѓањата, разидувањата и потребата да се прави разлика меѓу мултилитературноста, мултимодалноста и поликодноста во рецепцијата на текстовите и процесите на нивно толкување за, потоа, да се посветиме на стриповите како поликодни текстови, кои, веруваме, незаслужно се потценети во рамките на образовните курикулуми и на литературна критика, а нудат одлични можности за усвојување на мултилитературноста и за развојот на различни нивоа на функционалната писменост кај младите.
Downloads
Референци
Ламева, Бети, Андонова Митревска, Тања, Михајловска, Билјана, Јорданова, Даниела. (2021). Извештај за постигнувањата на учениците во Република Северна Македонија од пробното тестирање PISA 2022, Скопје: Државен испитен центар. URL: https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/PISA-izvestaj-2018-19.pdf (пристапено на 21.3.2022). [Lameva, Beti. Mitrevska, Tanja. Mihajlovska, Biljana. Jordanova, Daniela. (2021). Izveštajza postignuvanjata na učenicite vo Republika Severna Makedonija od probnoto testiranje PISA 2022, Skopje: Državen ispiten centar. URL: https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/PISA-izvestaj-2018-19.pdf]. (In Macedonian).
Ламева, Бети. (2020). Анализа од постигнувањата на учениците во Република Северна Македонија – PISA 2018, Скопје: Државен испитен центар. URL: https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/izvestaj-probno-PISA-10122021-1.pdf (пристапено на 21.3.2022). [Lameva, Beti. (2020). Analiza od postignuvawata na učenicite vo Republika Severna Makedonija – PISA 2018, Skopje: Državen ispiten centar. https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/izvestaj-probno-PISA-10122021-1.pdf (пристапено на 21.3.2022).]. (In Macedonian).
Anisimova, Elena. (2003). Lingvistika Teksta i Mezhkulturnaja Kommunikacija (na Materiale Kreoliozovannyh Tekstov). Moscow: Akademija.
Anstey, Michèle, Bull, Geoff. (2018). Foundation of Multiliteracies Reading, Writing and Talking in the 21th Century. London and New York: Routledge.
Bull, Geoff, Anstey, Michèle. (2019). Elaborating Multiliteracies Through Multimodal Texts Changing Classroom Practices and Developing Teacher Pedagogies. London and New York: Routledge.
Cazden, Courtney et al. (The New London Group). (1996). A Pedagogy of Multilieracies: Designing Social Futures. Harvard Educational Review Vol. 66 No. 1 Spring 1996. 60-92.
Cherif, M.C. (2021). Comics in Education: Benefits and attitudes. The Artifice. URS: https://the-artifice.com/comics-education/ (accessed on March 27, 2022).
Chu, Kin-wai, Coffey, Simon. (2015). Multimodal Analysis of Graphic Novels: A Case Study Featuring Two Asian Women Travelers. Intercultural Communication Studies XXIV (1), 145-166.
Dong, Lan, Weiner, Robert G. (Eds.). (2012). Teaching Comics and Graphic Narratives Essays on Theory, Strategy and Practice. Jefferson, North Carolina and London: McFarland & Company, Inc.
Eisner, Will. (1985). Comics and Sequential Art. Tamarac, Florida: Poorhouse Press.
Fairclough, Norman. (2013). Critical Discours Analysis The Critical Study of Language. London and New York: Routledge.
Garaeva Jurevna, Viktoriya, Vashunina Vladimirovna, Irina. (2021). Polycode: Creolized Text as Manipulation Means. Rev. EntreLinguas, Araraquara, v. 7, n. esp. 1, 235-245.
Kalantzis, Mary, Cope, Bill (Eds.). (2000). Multiliteracies Literacy learning and the design of social futures. London and New York: Routledge.
Kukkonen, Karin. (2013). Studying Comics and Graphic Novels. Oxford: John Wiley & Sons, Ltd.
Lukyanova, Svetlana et. al. (2020). A Polycode Text in Different Types of Mass Media Discourse. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences, International Scientific and Practical Conference MAN. SOCIETY. COMMUNICATION. URL: https://doi.org/10.15405/epsbs.2021.05.02.135 (accessed on March, 23, 2022).
McCloud, Scott. (1993). Understanding Comics The Invisible Art. New York: HarperCollins Publishers Inc.
McCloud, Scott. (2000). Reinventing Comics. New York: HarperCollins Publishers Inc.
Novospasskaya N.V., Zou Huajing. (2021). The Formation of Polycode Text Theory. Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Теория языка. Семиотика. Семантика. 2021.Т. 12. No. 2. 501—513.
Pervukhina, Svetlana, Lysova, Olga. (2021). Ways of text adaptation by means of creolization in pedagogical discourse. E3S Web of Conferences 273, 12162. URL: https://doi.org/10.1051/e3sconf/202127312162 (accessed on March 21, 2022).
Semeniuk,Tetiana, Gordienko,Yulia. (2018). From Text to Polycode Text: Semiotic Changes in Text Production. Research Trends in Modern Linguistics and Literature, International Journal Volume 1. 122-134.
Watkins, Robert. (2018) Comic Con(nection): Envisaging Comics as a Multimodal Ensemble that Teaches Core Visual Writing. Journal of Teaching Writing. Vol.33.2. 15-44. URL: https://journals.iupui.edu/index.php/teachingwriting/article/view/23306 (accessed on March 21, 2022).
Авторски права (c) 2022 Gabriela Ivanovska
Ова дело е лиценцирано под меѓународната лиценца Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
