ОСПОРАВАЊЕ НОСТАЛГИЈЕ: ДЕЗИЛУЗИЈА ЗАВИЧАЈА У ПЕТОКЊИЖЈУ МИРКА ДЕМИЋА
Апстракт
Ратно петокњижје Мирка Демића пружа комплексно сагледавање носталгије као дела света предметности, са мноштвом нијанси односа субјекта према њој. Бол прогнаника за изгубљеном земљом приказан је кроз нестабилност изгнаниковог постратовског идентитета, траумама проузрокованим ратовима 1990-их на тлу бивше Југославије (Српска Крајина) и суштинском немогућношћу повратка. Нестабилно приповедачко сопство садржи емотивне пукотине које проистичу из проблема завичајности, (само)именовања избеглог, његове (ауто)маргинализације која достиже свој максимум у ћутњи. Разарајуће дејство рата видљиво је преко минуциозно осликане ентропије психе ратника, преиспитивање дезерстерства, осећања сувишности у лудилу милитантног карневала. Посебна наративна опсесија према (балканским) границама поставља протагонисте Демићевих приповедака и романа у граничне ситуације. Национални рубови, међугранични „зидови“ суштински онемогућавају повратак прогнаног, због чега је чежња за остављеним у константној позитивној градацији.
Отварање питања заборава средство је којим рањено сопство покушава да оствари психички еквилибријум. Индикативна је и нараторова потреба за превазилажењем искустава жртава и сведока насиља, те обрачун са носталгијом путем рационализације, односно потирања бинарне опозиције коју чине место-за-којим-се-чезне и место-у-коме-се-бивствује. Средство за остваривање стратегије анулирања стазиса завичајне „изгубљености“ писац види у формирању надгранице, надоквира, митског парергона, параболе одисејског повратка кући и временски ескапизам где се завичајни топос, Петрова Гора, смешта у древни историјски оквир, погодан за тумачење агона, како у човеку, тако и између људи (зараћених нација).
Downloads
Референци
Демић, Мирко (2008). Молски акорди: Concerto grosso. Зрењанин: Aгора. Демић, Мирко (2010). Трезвењаци на пијаној лађи: српско-хрватски роман. Зрењанин: Aгора.
Демић, Мирко (2012). По(в)ратнички реквијем: (етно)роман(ијада). Зрењанин: Aгора.
Демић, Мирко (2015). Атака на Итаку: комедије бурлескне бесмислености. Зрењанин: Aгора, Зрењанин: Градска народна библиотека „Жарко Зрењанин“.
Демић, Мирко (2016). Ћутања из Горе: фантазмагорија. Нови Сад, Зрењанин: Aгора.
Баба, Хоми (2004). Смештање културе. Београд: Београдски круг.
Бојм, Светлана (2005). Будућност носталгије, Београд: Clio.
Бурио, Николас (2016). „Објашњење алтермодерне: Манифест“. У: Липар: часопис за књижевност, језик, уметност и културу, год. XVII, 61, 235-238.
Дусел, Енрике (2017). Филозофија ослобођења. Лозница: Карпос.
Кристева, Јулија (1994). Црно сунце: депресија и меланхолија. Нови Сад: Светови.
Левинас, Емануел (1999). Друкчије од бивства или с ону страну бивствовања. Никшић: Јасен.
Липовецки, Жил (2011). Доба празнине: огледи о савременом индивидуализму.
Сремски Карловци, Нови Сад: Издавачка књижарница Зорана Стојановића. 246
Ниче, Фридрих (2005). Људско, сувише људскo: књига за слободне духове. Београд: Дерета.
Нојман, Ивер Б (2011). Употребе другог: „Исток у формирању европског идентитета“. Београд: Службени гласник, Београдски центар за безбедоносну политику.
Оже, Марк (2005). Неместа: увод у антропологију надмодерности. Београд: Библиотеха ХХ век, Круг.
Сартр, Жан Пол (1964). Егзистенцијализам је хуманизам. Сарајево: „Веселин Маслеша“.
Фром, Ерих (1978). Бекство од слободе. Београд: Нолит. Escape from Freedom
Фуко, Мишел (2007). Поредак дискурса: приступно предавање на Колеж де Франсу, одржано 2. децембра 1970. године. Лозница: Карпос.
Хераклит (1981). Фрагменти. Београд: Графос.
Baba, Homi (2004). Smeštanje kulture [The Location of Culture]. Transl. Rastko Jovanović. Beograd: Beogradski krug.
Bojm, Svetlana. Budućnost nostalgije [The Future of Nostalgia]. Transl. Zia Gluhbegović, Zoran Simonović. Beograd: Clio.
Burio, Nikolas (2016). „Objašnjenje altermoderne: Manifest“ [Altermodern Explained: Manifesto]. Transl. Đorđe Đurđević. U: Lipar: časopis za književnost, jezik, umetnost i kulturu, god. XVII, 61, 235-238.
Demić, Mirko (2008). Molski akordi: Concerto grosso. [Мinor Chords: Concerto grosso]. Zrenjanin: Agora.
Demić, Mirko (2010). Trezvenjaci na pijanoj lađi: srpsko-hrvatski roman [The Teetotalers on a Drunken Boat: A Serbian-Croatian Novel]. Zrenjanin: Agora. Demić, Mirko (2012). Po(v)ratnički rekvijem: (etno)roman(ijada). [Re(pa)tri(at)ved Requiem: (ethno)novel(iad)] Zrenjanin: Agora.
Demić, Mirko (2015). Аtaka na Itaku: komedije burleskne besmislenosti. [Attacka on Ithaca: Comedies of Burlesque Pointlessness]. Zrenjanin: Agora, Zrenjanin: Градска народна библиотека „Жарко Зрењанин“.
Demić, Mirko (2016). Ćutanja iz Gore: fantazmagorija. [Silences from the Mountain: Phantasmagoria]. Нови Сад, Zrenjanin: Agora.
Dusel, Enrike (2017). Filozofija oslobođenja [Filosofía de la liberación]. Transl. Danijela Pejčić. Loznica: Karpos.
From, Erih (1978). Bekstvo od slobode [ ]. Transl. Slobodan Đorđević, Aleksandar I. Spasić. Beograd: Nolit.
Fuko, Mišel (2007). Poredak diskursa: pristupno predavanje na Kolež de Fransu, održano 2. decembra 1970. godine. [L'ordre du discours]. Trans. Dejan Aničić. Loznica: Karpos.
Heraklit (1981). Fragmenti [Fragments]. Trans. Miroslav Marković. Beograd: Grafos.
Kristeva, Julija (1994). Crno sunce: depresija i melanholija [Soleil noir]. Transl. Mladen Šukalo. Novi Sad: Svetovi.
Levinas, Еmanuel (1999). Drukčije od bivstva ili s onu stranu bivstvovanja. [Autrement qu'être ou delà de l'essence]. Transl. Spasoje Ćuzulan. Nikšić: Jasen.
Lipovecki, Žil (2011). Doba praznine: ogledi o savremenom individualizmu. [L'ère du vide]. Transl. Ana Moralić. Sremski Karlovci, Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića.
Niče, Fridrih (2005). Ljudsko, suviše ljudsko: knjiga za slobodne duhove [Werke]. Transl. Božidar Zec. Beograd: Dereta.
Nojman, Iver B (2011). Upotrebe drugog: „Istok“ u formiranju evropskog identiteta [Uses of the Other: “The East” in European Identity Formation]. Transl. Maja Danon. Beograd: Službeni glasnik, Beogradski centar za bezbedonosnu politiku.
Ože, Mark (2005). Nemestа: uvod u antropologiju nadmodernosti [Non-lieux]. Trans. Ana A. Jovanović. Beograd: Biblioteka XX vek, Krug.
Sartr, Žan Pol (1964). Egzistencijalizam jе humanizam [L'existentialisme est un humanisme]. Trans. Vanja Sutlić. Sarajevo: „Veselin Masleša“.
Авторски права (c) 2020 Владимир Перић
Ова дело е лиценцирано под меѓународната лиценца Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
