ЛАЗАРСКИТЕ ОБРЕДНИ ФОРМИ И ДЕЈСТВИЈА, ИЗРАЗ НА ЖЕНСКАТА ПУБЕРТЕТСКА ИНИЦИЈАЦИЈА НА ПРЕМИН - НИЗ ПРИМЕРИ ОД МАКЕДОНСКИОТ ФОЛКОР

  • Jasminka Ristovska Pilickova Институт за фолклор „Марко Цепенков“, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје, Македонија

Povzetek

Согледувајќи ги аспектите на лазарувањето, како женски пубертетски обреди на премин, во кои промената на статусот на учесничките може да се согледа во целиот развоен тек: од фазата кога младите сексуално зрели девојки можат да влезат во групата лазарки, па се до моментот кога ја изведуваат улогата на главна лазарка, се заокружува циклусот на нивното полово созревања. Од тој момент кандидатките – главни лазарки кои успешно го минале овој иницијациски ритуал, се стекнуваат со статусот на мома подготвена за мажаење, кој по својата функција го означува преминот во друга социјална категорија ‡ таа на возрасните. Кулминација на овој премин ќе претставува ритуалот на венчавање, со што во целост ќе биде заокружен циклусот на женската полова зрелост и влегувањето во светот на возрасните. Бројните елементи, кои ги препознаваме во овој обред, а кои носат траги од древните претхристијански иницијациски обреди, како дел од на пролетниот аграрен календарски циклус на празници, сведочат за древните корени на овој иницијациски обреди на преми, интегрален дел на македонска традиционална култура.

Prenosi

Podatki o prenosih še niso na voljo.

Literatura

Ангелова. Росица. 1960. Лазаруване в с. Бояанови. Во: Езиковедскоетнографски изследования в памет на академ. Ст. Романски: София.
709-730.
Арнаудов. Михаил. 1969. Очерци по Българския фолъклор. София.
Васић, Оливера. 1998. Улога полова у обредној пракси нашег народа. Вo:
Поструктуралистичка наука о музици, СОКОЈ-МИЦ при ФМУ: Београд.
Величкова, Родна. 2012. Ороводните песни и нивната и нивната територијална
дистрибуција во македонското традиционално обредно пејачко
изразување. Годишен зборник Универзитет Гоце Делчев. Факултет за
музичка уметност, III. 34. Штип. 149-154.
Величковска, Родна. 2008. Музичките дијалекти во македонското
традиционално народнo пеење. Институт за фолклор Марко Цепенков:
Скопје.
Влаховић, Петар. - Ацић, Предраг. 1953. Паун у народној религији,
умотворинама и уметности. Гласник етнографског музеја у Београду.
XIV. Београд. 230-239.
Динеков, Петър. 1980. Български фолклор. т. I. БАН: София. 314 -315.
Dragić, Marko. 2007. Ladarice, kraljice i dodole u hrvatskoj tradicijskoj kulturi i
slavenskom kontekstu (Ladarice, Quens and Dodole in Croatian Traditionary
Culture and Slavic Context. Hercegovina, Godišnjak za kulturno i povijesno
naslijeđe: Mostar. 275-296.
Йорданова. Лазанка. 1966. За обичая лазаруване в България. Известия на
Етнографскиот институт и музей. Кн. 9. София. 107-162.
Кнежевић, Сребрица. 1953-1954. Један редак пример старе сеоске архитектуре
(у селу Дружетићима, под Маљеном). Во: Гласник Етнографског
института Српске академије наука. II-III. Београд. 443-452.
Колева, Татяна. 1973b. Происхождение весенних девичьих обычаев у
некоторых южнословянских народов. Македонски фолклор. 12. Институт
за фолклор: Скопје. 63-66.
Маразов, Иван. 2009. Хубавата Елена. Захарий Стоянов: София.
Михайлова, Ганка. 1996. Паунът и неговото перо. Во: Българска етнология.
XXII. кн.1. БАН: София, 3-38.
Михайлова, Ганка. 1973. Функция обрадовой одежды в вессеных обичаях у
Южних Славян. во: Македонски фолклор. VI/12. Институт за фолклор
Марко Цепенков: Скопје, 67-69.
Младеновски, Симо. 1973. Лазарици во Козјачијата (Кумановско). Македонски
фолклор. 12. Институт за фолклор: Скопје. 233-236.
Обремски, Јозеф. 2003. Порече 1932-1933. Матица Македонска: Скопје
Ристески, Стојан. 1981. Лазарките во с. Буково според запис во „Јужна звезда”
и денеска. Во: Фолклорот и етнологијата на Битола и Битолско. МАНУ
- УКК Илинденски Денови: Битола. 529-537.
Ристовска-Пиличкова. Јасминка. 2012. Македонската традиционална
текстилна орнаментика – класификација, типологија и семантика на
ликовните елементи (докторска дисертација). Институтот за фолклор
„Марко Цепенков“: Скопје.
Стојановиќ-Лафазановска, Лидија. 2001. Homo Inatius. Спектар-Матица
Македонска: Скопје.
Хаџивасиљевић, Јован. 1909. Јужна Стара Србија. Историјска, етнографска
и политичка истраживања. Књ.1. Кумановска област: Београд.
Chevalier, Jean. - Greerbrant, Alain. 1983. Rječnik simbola. Matica Hrvatske:
Zagreb.
Koleva, Т. 1973а. Institut des initiations en Bulgarie. Ethnologia Slavica. t. V.
Bratislava. 163-185.
Vakarelski, Christo. 1970. Jeux et costumes theatrales chez les Bulgares. Ethnologia
Slavica. t.1. Bratislava. 122-142.
Veličkova, Rodna. 2007. The living singing tradition of Sent Lazarus in Macedonia.
In: Research of dance and Music on the Balkans. International symposium:
Brčko. 71-82.
Objavljeno
2019-10-22
Kako citirati
Ristovska Pilickova, J. (2019). ЛАЗАРСКИТЕ ОБРЕДНИ ФОРМИ И ДЕЈСТВИЈА, ИЗРАЗ НА ЖЕНСКАТА ПУБЕРТЕТСКА ИНИЦИЈАЦИЈА НА ПРЕМИН - НИЗ ПРИМЕРИ ОД МАКЕДОНСКИОТ ФОЛКОР. Filološke Pripombe, 13(1), 35-50. Pridobljeno od https://journals.ukim.mk/index.php/philologicalstudies/article/view/376
Rubrike
Filozofsko-kulturološki problemi