„КАДЕ Е РИДОТ НА ЗМИИТЕ?“ КОМПАРАТИВНА СОДРЖИНА НА КУЛТУРНИТЕ ПРОМЕНИ ВО ЗМИЈАРНИК
Апстракт
Трудот ги истражува културните промени настанати во т.н. Змијарник, лоциран во селото Орман, близу Скопје, Р. Македонија. Базиран е на етнографски податоци собрани во различни периоди и тоа 1937, 1971 и 2014. Етнографските податоци го интерпретираат начинот на интеракција помеѓу ’местото’ и луѓето, преку човековите перцепции, идеи и однесувања поврзани со конкретниот простор што биле карактеристични за едно време и нивната модификација во друго време, се до денес. Трудот ги вклучува и просторните промени кои настанале низ времето во конкретниот простор, кои ги поттикнале и културните промени во него. Од место поврзано со змиите, односно култот кон нив, просторот бил трансформиран со текот на времето и постепено добил форма со христијанско значење. Компаративната анализа на последователните фази поврзани со ова место го интерпретира неговиот статус и значење во перцепцијата на луѓето, низ времето.
Downloads
Референци
Landscapes. In: The Ashgate Research Companion to Heritage and
Identity. Brian Graham, Peter Howard, eds. London: Ashgate Press.
Alderman, Derek H. 2012. Cultural Change and Diffusion: Geographic
Patterns, Social Processes, and Contact Zones. In 21st century
geography: A reference handbook. Joseph P. Stoltman, ed. Thousand
Oaks. CA: SAGE Publications. 122–134.
Berg, L. Kearns, R. 1996. Naming as Norming: “Race”, Gender, and the
Identity Politics of Naming Places in Aotearoa/New Zeland.
Environment and Planning D: Society and Space 14:1, 92-122. Quoted
in Alderman, Derek H. 2008. Place, Naming and Interpretation of
Cultural Landscapes, in: The Ashgate Research Companion to
Heritage and Identity, eds. Brian Graham, Peter Howard. London:
Ashgate Press.
Cameron, Kim. 2008. A Process for Changing Organizational Culture. In:
Handbook of Organizational Development. Thomas G. Cummings, ed.
Thousand Oaks. CA: SAGE Publishing. 429–445.
Cifrić, Ivan. Trako, Tijana. 2010. Društvo i okoliš u vremenskoj perspektivi.
O sociologiji vremena i menadžmentu vremena. IN: Sociologija i
prostor, 48, 186 (1). 19–49.
Conrad, Joseph L. 2001. Male Mythological Beings among the South Slavs.
In: SEEFA Journal, Vol. VI, No. 1. 3–9.
Cresswell, Tim. 2013. Place: A Short Introduction. (First edition 2004).
Wiley-Blackwell Publishing. Available at:
https://books.google.mk/books?id=So2db9PwKBYC&printsec=frontcover#
v=onepage&q&f=false
Čulinović-Konstantinović, Vesna. 1989. Adzajkinja iz Manite Drage. Split:
Logos.
Curtoni, Rafael P. Beróni, Mónica A. 2001. Perception, Identity and
Meaning in the Social and Ritual Construction of Landscape: The
Lihue Calel Hills, La Pampa, Argentina. In: Revista Chilena de
Antropologia, Issue 24. 97–118.
Filipović, Milenko S. 1937. Kult zmija u okolini Skoplja: zmije koje donose
sreću, zdravlje i plodnost. U: Miscellanea 1. Beograd: Biblioteka
Centralnog higijenskog zavoda. 136–149.
Filipović, Milenko S. 1939. Običaji i verovanja u Skopskoj kotlini. Skopski
etnografski zbornik LIV. Beograd: Srpska kraljevska akademija.
Gustafson, P. 2001. Meanings Of Place: Everyday Experience and
Theoretical Explanations. Journal of Environmental Psychology, 21,
5-16. Quoted in Wang, Shu-Yi. 2008. Tradition, Memory and the Culture of Place: Continuity and Change in Ancient City of Pingyao,
China. ProQuest LCC.
Hadži Vasiljević, Jovan. 1930. Skoplje i njegova okolina: istoriska,
etnografska i kulturno-politička izlaganja. Beograd: Štamparija “Sveti
Sava”.
Hammersley, Martyn. Atkinson, Pol. 2009. Etnografija, Principi vo
praktika / Ethnography, Principles in Practice, 3th ed. (trans. Tereza
Manevska). Skopje: Nampres.
Jackson, John B. 1984. Discovering the Vernacular Landscape. New
Haven: Yale University Press.
Jansen, Willy. Notermans, Catrien. 2010. From vision to cult site: A
comparative perspective. In: Archives de Sciences Sociales des
Religions, vol. 55, iss. 151. 71–90.
Leader-Elliott, Lyn. Maltby, Richard. Burke, Heather. 2004. Understanding
cultural landscapes–Discussion paper.
http://www.academia.edu/3269041/Understanding_Cultural_Landscapes.
Lilčić, Viktor. 2002. Makedonskiot kamen za bogovite, hristijanite i za život
po životot, Antička kamena plastika vo Republika Makedonija II, docna
antika. Skopje: Makedonska civilizacija.
Lothian, Andrew. 1999. Landscape and the Philosophy of Aesthetics: Is
Landscape Guality inherent in the Landscape or in the Eye of the
Beholder?. Landscape and Urban Planning, 44: 177–198, [11]. Quated
in Dumbović Bilušić, Biserka. 2014. Prilog tumačenju pojma krajolika
kao kulturne kategorije. Sociologija i prostor, 52, 199 (2), 187–205.
Memmott, Paul. Long, Stephen. 2002. Place theory and place maintenance
in Indigenous Australia. In: Urban Policy and Research, Vol. 20 (1).
39–56.
Mitchell, W. J. T. 2002. Imperial Landscape. In: Landscape and Power,
Second Edition. Mitchell, W. J. T., William John and Mitchell
Thomas, ed. Chicago IL: University of Chicago Press. 5–34.
Popovska, Dragica. 2011. Makedonskiot kulturen identitet niz narodnite
predanija za svetite kamenja. In: Spektar, XXIX, 57 (1). Skopje:
Institut za makedonska literatura. 119–128.
Popovska, Dragica. 2009. Svetite kamenja vo makedonskata narodna
religija i obredna praksa. Skopje: Selektor.
Popovska, Dragica. 2012. Mistikata na kamenot. Skopje: Institut za
nacionalna istorija.
Popovska, Dragica. 2012a. A Flow of Ideas through Symbolic Images of the
Sacred Stones in Macedonian Folk Tradition. In: Croatian Journal of
Ethnology and Folklore Research Narodna Umjetnost 49 (1). Zagreb:
Institut za etnologiju i folkloristiku. 95–111.
Popovska, Dragica. 2014. Macedonian Sacred Stone Sites as Pilgrimage
and Tourist Attraction. In: Pilgrimage and Sacred Places in Southeast Europe: History, Religious Tourism and Contemporary Trends. Mario
Katic, Tomislav Klarin, Mike McDonald, ed. Volume 14 of Studies on
South East Europe. Münster: Lit Verlag. 65–77.
Schubert, Gabriela. 1984. Konac, vrpce i tkanina kao magijska sredstva
narodne medicine u jugoistocnoj Evropi. In: Makedonski folklor, XVII,
33. Skopje: Institut za folklor “Marko Cepenkov”. 135–151.
Spirovska, Lepa. 1971. Kultot kon zmiite vo seloto Orman (Skopsko). In:
Makedonski folklor IV (7–8). Skopje: Institut za folklor “Marko
Cepenkov”. 141–146.
Stek, Tesse Dieder. 2009. Cult Places and Cultural Change in Republican
Italy: A Contextual Approach to Religious Aspects of Rural Society
after the Roman Conquest. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Vinogradova, Ljudmila N. Tolstaja Svetlana M. 1989. Materialy k
sravnitel’noj karakteristike ženskih mifologičeskih personažej.
Materialy k VI meždunarodnomu kongressu po izučeniju stran
jugovostočnoj Evropy, Sofija, 30. VII.89-6. IX. 89. Moskva: Problemy
kul’tury. 86–114.
Vražinovski, Tanas. 2000. Rečnik na narodnata mitologija na Makedoncite.
Prilep-Skopje: Institut za staroslovenska kultura and Matica
makedonska.
Vražinovski, Tanas. 1998. Narodna mitologija na Makedoncite. book 1.
Skopje–Prilep: Institut za staroslovenska kultura-Prilep, Matica
makedonska.
Wang, Shu-Yi. 2008. Tradition, Memory and the Culture of Place:
Continuity and Change in Ancient City of Pingyao, China. ProQuest
LCC.
Žikić, Bojan. 2010. Antropolosko proučavanje popularne culture. U:
Etnoantropoloski problemi 5 (2). Beograd: Filozofski fakultet
Univerziteta u Beogradu, Odeljenje za etnologiju i antropologiju. 17–
39.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
