НАЧЕЛА НА ЈУГОСЛОВЕНСКАТА КУЛТУРНА ПОЛИТИКА (1945 – 1952)
Апстракт
По Втората светска војна и формирањето на новата југословенска држава, Комунистичката партија на Југославија започнала со воспоставување на новиот политички систем. Во процесот на трансформација на југословенското општество клучен бил ресурсот – култура. Трудот се фокусира на начелата врз кои била градена културната политика во Нова Југославија, чија специфичност во голема мера била условена од затекнатата политичка и образовна состојба на теренот. Врз основа на достапната архивска граѓа, материјалот ги анализира основните идеи во конкретното поле, во периодите пред и по судирот со Информбирото. Колку се значајни општествените фактори во формулирањето на целите и задачите за реализација на културната политика, покажуваат разликите меѓу двата истражувани периоди. Имено, во првите години забележлива е силна советизација во сферата на културата, каде следењето на советските модели во политиката е особено изразено. Веќе во педесеттите години, започнува процес на десоветизација, односно повлекување од советскиот модел на културни практики, напуштање на идејната матрица на социјалистичкиот реализам и воведување на самоуправен социјализам, што ќе придонесе кон извесна демократизација во полето на културната продукција.
Downloads
Референци
Bošković, Dušan. (2011). Intelektualci u vlasti: društveni obrasci u formativnim godinama druge Jugoslavije. Filozofija i društvo 3 [Intellectuals in Power: Social Patterns in the Formative Years of Second Yugoslavia. Philosophy and Society 3]. 121-135. (In Serbian.)
Dimić, Ljubodrag. (1988). Agitprop kultura: agitpropovska faza kulturne politike u Srbiji 1945–1952 [Agitprop Culture: Agitprop Phase of Cultural Policy in Serbia 1945-1952]. Beograd: Rad. (In Serbian.)
Doknić, Branka. (2009). Kulturna politika Jugoslavije: 1945–1952. Vo: Doknić, Branka, Petrović, F. Milić, Hofman, Ivan. (Ur.). Kulturna politika Jugoslavije: 1945–1952. Zbornik dokumenta, 1 [Cultural Policy of Yugoslavia 1945–1952. In: Doknić, Branka, Petrović, F. Milić, Hofman, Ivan. (Eds.). Cultural Policy of Yugoslavia 1945–1952. A Collection of Documents 1]. Beograd: Arhiv Jugoslavije. (In Serbian.)
Gabrič, Aleš. (2008). Cenzura u Sloveniji posle Drugog svetskog rata: od komunističkog spiska zabranjenih knjiga do ukidanja t.z. ‘verbalnog delikta’ [Censorship in Slovenia after World War II: From the Communist Index Librorum Prohibitorum to Abolition of the “Verbal Offence”]. URL: https://www.nb.rs (Accessed: 08.05.2020). (In Serbian.)
Hofman, Ivan. (2005). Pod stegom Partije. Muzika socijalističkog realizma – primeri SSSR i Jugoslavije. Godišnjak za društvenu istoriju 1–3 [Under the flag of the Party. Music of Socialistic Realism – Cases of USSR and Yugoslavia. Annual of Social History 1–3]. 41-63. (In Serbian.)
Miletić, Aleksandar V. (2020). Milovan Đilas i francuski socijalisti 1950–1954. Tokovi istorije 1/2020 [Milovan Đilas and French Socialists 1950–1954. Currents of History 1/2020]. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. 155-174. (In Serbian.)
Miller, Nick. (2007). Chapter 1. Simina 9a in a New Yugoslavia. In: The Nonconformists: Culture, Politics, and Nationalism in a Serbian Intellectual Circle, 1944'1991. Budapest: Central European University Press. URL: http://books.openedition.org/ceup/849 (Accessed: 22.05.2021).
Pejović, Marko. (2010). Sovjetski filmovi prikazani u jugoslaviji u organizaciji Društva za kulturnu saradnju Jugoslavije sa SSSR-om 1945-1948 godine. Godišnjak za društvenu istoriju 1 [Soviet Feature films in Yugoslavia 1945–1948. distributed by the Society of Cultural Cooperation between Yugoslavia and the USSR. Annual of Social History 1]. 89-101. (In Serbian.)
Popovska, Dragica. (2020). Politiki na konceptualizacija na prostorot vo Makedonija vo jugoslovenskiot socijalizam. Istorija 2/LV [Space Conceptualization Policies in Macedonia in Yugoslav Socialism. History 2/LV]. Skopje: Združenie na istoričarite na Republika Makedonija. 115-126. (In Macedonian.)
Prnjat, Dejana. (2014). Srpske državne nagrade za književno stvaralaštvo od 1945. do 1980. godine. Kultura, 145 [Serbian National Awards from 1945 to 1980. Culture, Vol. 145]. Beograd: Zavod za proučavanje kulturnog razvitka. 43-50. (In Serbian.)
Stojković, Branimir. (2014). O prirodi nagrade. Kultura, 145 [On Nature of Prize. Culture, Vol. 145]. Beograd: Zavod za proučavanje kulturnog razvitka. (In Serbian.)
Šarić, Tatjana. (2010). Djelovanje Agitpropa prema književnom radu i izdavaštvu u NRH, 1945–1952. RADOVI, 42 [Activity of the Agitprop in regard to Literary Work and Publishing in the People’s Republic of Croatia in 1945–1952. Works, Vol. 42]. Zagreb: Zavod za hrvatsku povijest. (In Croatian.)
Vučetić, Radina. (2011). Između avangarde i cenzure: Tito i umetnost šezdesetih. Tito – viđenja i tumačenja. Zbornik radova [Between Avant-Garde and Censhorship: Tito and the Art in 1960s. Tito – Insights and Interpretations. Miscellany]. Beograd: Institut za novu istoriju Srbije, Arhiv Jugoslavije. (In Serbian.)
Авторски права (c) 2021 Dragica Popovska
Ова дело е лиценцирано под меѓународната лиценца Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
