ПИШУВАЈЌИ ЗА ДРУГИОТ, ПИШУВАМЕ ЗА СЕБЕСИ (Соработката на Александар Јерков со Институтот за македонска литература во Скопје)
Ključne besede:
регионална соработка, компарација, развојни процеси, сомнеж, отсуство, потрага по неможното, парадоксалностPovzetek
Предмет на трудот е соработката на проф. Александар Јерков од Филолошкиот факултет во Белград со Институтот за македонска литература во Скопје, која се одвивала во рамките на проектите: „Феноменот Љубов и неговите креативни импликации во јужнословенските литератури на XX век“ и „Сродности меѓу современата македонска и балканските литератури (реално – имагинарно)“ пред повеќе од дваесет и пет години. Како повод на ова навраќање е доделувањето на наградата Златна книга за 2024 год. на колегата Јерков од страна на најстарата српска книжевна, културна и научна институција – Библиотеката на Матица српска. Во трудот подробно се претставени неговите три теориски студии објавени во одделни зборници, од кои првите два се посветени на темата љубов, додека во фокусот на третата е проблемот на вистината во епохата на модернизмот. Преку своевидна рефлексија, својствена за неговата аналитичка природа, тој доаѓа до повеќе релевантни заклучоци од кои ги потенцираме: отсуството на љубовта во книжевноста на XX век; потрагата по неа, која потсетува на потрагата по неможното и парадоксалната природа на модернизмот, кој самиот себеси се мистифицира и се преведува во мит. Во трудот се задржуваме и на дилемата од потребата на новото читање на романот „Она што беше небо“ на Владо Малески предлагајќи кон него да се пријде преку различни дискурси, кои се само најавени. Во трудот е презентиран и неговиот став за раѓањето на националната драма од духот на културата, изведен преку компаративна анализа на развојните почетоци на македонската и на српската драма. На крајот од трудот се потенцирани основните елементи што го сочинуваат Јерковиот остар критички ум, како што се: љубопитниот дух, насочен кон една поширока филозофско-културолошка рамка, во која ги поставува содржината што ја обработува и долгиот комплексен исказ, кој честопати е проткаен со иронија.
Prenosi
Literatura
Ѓурчинов, Милан. (1968). „Пред прозното дело на Владо Малески“, Владо Малески: Она што беше небо. Скопје: Култура.[ Gjurchinov, Milan. (1968). "Before the Prose Work of Vlado Maleski", Vlado Maleski: What Was the Sky. Skopje: Kultura]. (In Macedonian)
Đurčinov, Milan. (1978). „Jedanajst belina sa crvenim“ vo M. Đurčinov. Ogledi i kritike. Beograd: Narodna knjiga.[Đurčinov, Milan. (1978). "Eleven white with red" by M. Đurčinov. Trials and reviews. Belgrade: Narodna knjiga]. (In Serbian).
Ѓурчинов, Милан. 1980. „Во просторот на неспокојната реч“. Во Малески Владо. Одбрни раскази. Култура: Скопје.[ Đurčinov, Milan. 1980. "In the space of the restless world". In Maleski Vlado. Selected stories. Culture: Skopje]. (In Macedonian)
Đurčinov, Milan. (1988). Nova makedonska kniževnost. Nolit: Beograd. [Đurčinov, Milan. (1988). Nova makedonska kniževnost. Nolit: Beograd].(In Serbian)
Јерков, Александар. (1999). „Празниот модел и тажната кралица: љубовта и мислата за књижевноста во дваесттиот век“. Феноменот љубов во балканските литератури и култури. Институт за македонска литература: Скопје. [Jerkov, Aleksandar. (1999). „The Empty Model and the Sad Queen: The Love and the Thought Regarding the Literature in the Twentieth Century“. The Phenomenon of Love in Balkan Literatures and Cultures, Institute of Macedonian Literature: Skopje. (In Macedonian)
Јерков, Александар(а). (1999). „Смислата и можностите на ново читање на романот на Владо Малески“, Творештвото на Владо Малески, Институт за македонска литература: Скопје.[Jerkov, Aleksandar (a). (1999). "The Meaning and Possibilities of a New Reading of Vlado Maleski's Novel", The Works of Vlado Maleski, Institute for Macedonian Literature: Skopje]. (In Macedonian)
Јерков, Александар. (2001). „Љубовта која би го исполнила светот – потрага по неможното“, Реторика на љубовта, Институт за македонска литература: Скопје.[Jerkov, Aleksandar. (2001). "The Love That Would Fill the World – A Search for the Impossible", Rhetoric of Love, Institute for Macedonian Literature: Skopje]. (In Macedonian).
Јерков, Александар(а). (2001). „Раѓање на драмата од духот на културата“, Војдан Поп Георгиев-Чернодрински: Живот и дело, Институт за македонска литература и Дом на култура: Скопје, Струга.[Jerkov, Aleksandar (a). (2001). "The Birth of Drama from the Spirit of Culture", Vojdan Pop Georgiev-Chernodrinski: Life and Work, Institute of Macedonian Literature and House of Culture: Skopje, Struga]. (In Macedonian).
Јерков, Александар. (2006). „Парадоксот на модернизмот и митот: (демитологизација, ремитологизација и митот на формата) “, Реално/имагинарно, Дијалог: Скопје.[ Jerkov, Aleksandar. (2006). "The Paradox of Modernism and Myth: (Demythologization, Remythologization and the Myth of Form)", Real/Imaginary, Dialogue: Skopje]. (In Macedonian).
Koterel, Artur. (1998). Rečnik svetske mitologije, Nolit: Beograd.
Prenosi
Objavljeno
Številka
Rubrika
Licenca
Avtorske pravice (c) 2025 Jasmina Mojsieva-Guševa
To delo je licencirano pod Creative Commons Priznanje avtorstva-Nekomercialno-Brez predelav 4.0 mednarodno licenco.
Avtorji se v reviji predstavljajo z izvirnimi prispevki, ki temeljijo na rezultatih lastnega raziskovanja. Tisti, so poleg avtorja znatno prispevali k nastanku prispevka (članka), so poimenovani kot soavtorji. Avtor (in morebitni soavtorji) skupaj s prispevkom odda tudi izpolnjen obrazec za prijavo prispevka (Paper Submission Form), s katerim soglaša z objavo.
Revija sprejema tiste znanstvene prispevke, ki prej še niso bili izdani. V izdajo ne sprejema prispevkov, ki v veliki meri ponavljajo druge, že objavljene prispevke istega avtorja. Za ponavljanje se šteje tudi kompilacija - besedilo, ki ga sestavljajo fragmenti iz že objavljenih monografij ali člankov. Plagiatorstvo in čezmerno (kar pomeni več kot tretjino celotnega obsega) navajanje del drugih znanstvenikov velja za nedopustno. Vsi citati, fragmentarna povzemanja in uporabljeno gradivo se morajo korektno nanašati na avtorje oz. prvotni vir. Če je delež tujega besedila velik, priporočamo, da se število citatov zmanjša in količina izvirnega besedila poveča.
Avtor mora nujno pridobiti dovoljenja za uporabo vseh izposojenih gradiv (kot so denimo ilustracije), pri katerih nima statusa imetnika avtorskih pravic sam. Zagotavlja, da prispevek ne vključuje podatkov, ki niso dostopni javno in bi lahko predstavljali tajne informacije.
V seznam literature se napiše samo tisto gradivo, ki je bilo dejansko uporabljeno za potrebe raziskave oz. na katero se avtor v besedilu dejansko sklicuje.
Priporočjivo je, da se v besedilu (če je le možno) navede vire finančne podpore za izvedbo raziskave, prav tako se lahko doda zahvalo kolegom, ki so kakorkoli pripomogli pri nastajanju članka, ne morejo pa biti opredeljeni kot soavtorji.
Z oddajo besedila in obrazca za prijavo prispevka se avtor uradno strinja z objavo v reviji Filološke pripombe. S tem ostaja imetnik avtorskih pravic, sme pa tudi preklicati objavo, če je prispevek v fazi pregledovanja oz. če še ni objavljen na spletni strani. O preklicu mora pisno obvestiti uredništvo revije.
Za objavo članka avtor ne prejme plačila. Objava je v spletni obliki dostopna brezplačno, in sicer pod licenco Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Etični Kodeks
Uredništvo
Vse prispevke v prvi vrsti pregledajo sodelavci uredništva, ki so pozorni na skladnost z iskano problematiko in na skladnost s formatom revije. Uredništvo Filoloških pripomb zagotavlja, da izbira recenzentov in rezultati recenzije niso odvisni od komercialnih interesov, spola, narodnosti, verske pripadnosti, politične opredelitve in drugih podobnih dejavnikov. Edini kriterij je akademska ustreznost prispevka.
Ko recenzenta podata mnenje pripravljen za objavo, zavrnjen ali pa zahteva avtorjeve popravke. V primeru nestrinjanja z recenzijo ima avtor pravico pojasniti svoja stališča. Če se stališča obeh recenzentov še vedno razlikujejo od avtorjevih, preveri prispevek tretji recenzent, lahko pa po posebni obravnavi vprašanja o njem glasuje članstvo uredništva.
Recenzenti
Preverjanje prispevka poteka z anonimno recenzijo, ki jo opravita dva eksperta z istega področja (avtor ne izve njunih priimkov, recenzenta ne izvesta priimka avtorja). Za recenzijo se predvideva od 3 do 4 tedne časa. Za recenzente se navadno izbira člane uredništva ali znanstvenike, ki so o isti tematiki pisali v prejšnjih številkah revije, po potrebi pa je mogoče kontaktirati tudi eksperte iz drugih organizacij, mest ali držav.
Recenzent mora biti torej specializiran za isto tematiko, kot je izpostavljena v prejetem prispevku. Uredništvo se prizadeva, da bi zagotovilo izogib konflikta interesov med podanim mnenjem o članku in avtorjem samega članka.
Recenzent je dolžan opozoriti urednika in člane redakcije na kakršnekoli prekomerne podobnosti ali sovpadanja prispevka s teksti, ki jih sicer pozna. Ohranjati mora strokovno tajnost in nima pravice tretjim osebam predstavljati prispevka (in podatkov v njem), dokler ta ni objavljen.
Recenzent poda objektivno, pretehtano in argumentirano oceno prispevka. Kritike oblikuje korektno; tako, da se navezuje samo na besedilo prispevka in informacije, ki jih slednji ponuja.
Uredništvo revije predpostavlja, da sta mnenje in kritični zapis napisana z dobrim namenom - da bi bila avtorju v pomoč pri odpravi pomanjkljivosti oz. da bi se njegovo pisanje izboljšalo do te mere, da bi upravičil javno objavo in dostopnost svojih spoznanj celotni znanstveni skupnosti.
