СЕМАНТИКА И ДИСТРИБУЦИЈА НА ПРЕФИКСИТЕ ВО ЛИМИТАТИВНАТА ВИДСКА КОНФИГУРАЦИЈА ВО МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

  • Iskra Panovska-Dimkova Филолошки факултет “Блаже Конески” Универзитет “Св. Кирил и Методиј” Скопје, Македонија

Сажетак

Лимитативноста е сложен глаголски вид кој содржи две видски вредности: доминантен моментен вид и подреден континуативен вид. Овие две видски вредности во македонскиот јазик можат да се појават како составни елементи на сложениот лимитативен вид уште во коренот на зборот, при што доминантниот моментен вид е изразен во афиксот или во синтаксичкото окружение. Во овој труд ќе ги разгледаме семантиката и дистрибуцијата на моментните префикси кои учествуваат во структурата: моментен префикс + корен со континуативна доминанта (прост континуативен вид или сложен глаголски вид со континуативна доминанта: теличен, хабитуален и мултипликативен). Префикси кои учествуваат во овие образувања во македонскиот јазик се: дo-, зa-, из-, од-, пo-, прe-, при-, прo- и раз-. Овие префикси ја означуваат десната граница на времетраењето на настанот изразен во коренската морфема и можат да бидат семантички определени во зависност од типот на лимитација што го воведуваат. Најкарактеристичен за лимитативната видска конфигурација, односно префикс со најширок опсег на дистрибуција, е префиксот пo-, додека префиксот раз- е со најограничена дистрибуција.

Downloads

Download data is not yet available.

Референце

Bondarko, Aleksander Vladimir. et al. 1987. Teorija funkcional´noj grammatiki. Vvedenie, Aspektual´nost´, Vremennaja lokalizovannost´, Taksis. Leningrad: Nauka.
Grickat, Irena. 1966-1967. Prefiksacija kao sredstvo gramatičke (čiste) perfektizacije. In Južnoslovenski filolog XXVII, 1-2: Beograd. 185-223.
Grubor. Ðuro. 1953. Aspektna značenja. Zagreb: Rad.
Gžegorčikova, Renata. 1997. Kategorija vida i semantičeskie klassy glagolov. In Trudy aspektologičeskogo seminara Filologičeskogo fakul’teta MGU im. M. V. Lomonosova, II: Moskva. 155-156.
Karolak, Stanisław. 1996. O semantyce aspektu (w dwudziestą rocznicę publikacji rozprawy F. Antinucciego i L. Gebert “Semantyka aspektu czasow¬nikowego”). Bulletin de la Société polonaise de linguistique LII: Kraków. 9-56.
Karolak, Stanisław. Mirkulovska, Milica. 2000. Inhoativna vidska konfiguracija vo makedonskiot jazik. Slavia meridionalis, 3.
Karolak. Stanislav. 2005. Semantika i struktura na glagolskiot vid vo makedonskiot jazik. Skopje: Filološki fakultet “Blaže Koneski”.
Koneski. Blaže. 1996. Gramatika na makedonskiot literaturen jazik. Skopje: Detska radost.
Koneski. Kiril. 1995. Zboroobrazuvanjeto vo sovremeniot makedonski jazik. Skopje: Bona.
Macedonian Language Dictionary – Tolkoven rečnik na makedonskiot jazik I-VI. 2003-2014. Skopje: Institut za makedonski jazik “Krste Misirkov”.
Padučeva. Elena Viktorovna. 1996. Semantičeskie issledovanija. Semantika vremeni i vida v russkom jazyke. Semantika narrativa. Moskva: Škola 'Jazyki russkoj kul'tury'.
Panovska-Dimkova. Iskra. 2003. Limitativnata vidska konfiguracija vo makedonskiot jazik. Skopje: 3D-Proekt studio.
Piernikarski. Cezar. 1969. Typy opozycji aspektowych czasownika polskiego na tle słowiańskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Osslińskich.
Piernikarski. Cezar. 1975. Czasowniki s prefiksem po- w języku polskim i czeskim. Warszawa: PWN.
Spasov, Ljudmil. 1997. Definicii na vidskite (aspektnite) konfiguracii vo makedonskiot jazik. In Predvanja na XXIX meǵunaroden SMJLK: Skopje. 31-36.
Spasov. Ljudmil. 2011. Rezultativna vidska (aspektna) konfiguracija na glagolite vo makedonskiot jazik. Skopje: Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” – Skopje, Filološki fakultet “Blaže Koneski”.
Ugrinova-Skalovska. Radmila. 1960. Značenjata na glagolskite prefiksi vo makedonskiot jazik. Skopje: Institut za majkedonski jazik.
Објављено
2019-10-17
Секција
Истраживања језика. Лингводидактика