СТРАТЕГИИ ЗА РАЗВОЈ НА РУТАТА НА СВЕТИТЕ КИРИЛ И МЕТОДИЈ НА МАКЕДОНСКО ТЛО
Клучни зборови:
културни рути, Свети Кирил и Методиј, културно наследство, стратегии, развојАпстракт
Европската културна рута на Кирил и Методиј, како дел од Програмата за културните рути на Советот на Европа, воспоставена во 2013 година како интернационална мрежа од земји и партнери, го одбележува и го афирмира наследството на Светите Кирил и Методиј во однос на европското културно наследство. Нивната просветителска мисија остави неизбришлива трага врз културното наследство на народите во Европа. Оваа програма посветена на културната рута на Кирил и Методиј нуди модел за научно истражување и научен развој, афирмација на европското културно наследство, културна и едукативна размена на младите во Европа, развој на управувањето во културниот туризам и сл. Кирилометодиевското културно наследство има долга и континуирана традиција на територијата на Р С Македонија, евидентна и во материјалните и во нематеријалните културни форми. Новите перспективи во културниот туризам поврзани со кирилометодиевското културно наследство на македонски терен можат да се третираат и како културна и како економска активност, кои се поврзани со настани и организирани патувања, насочени кон истражување на културни форми, какви што се: историски споменици, архитектонски комплекси, како и уметнички, верски, едукативни и информативни настани од академска природа. Оригиналното кирилометодиевско средновековно наследство на теренот на Македонија извонредно е зачувано, а е и евидентно и важно за современите жители на Европа и претставува одличен потенцијал за културен туризам. Во излагањато, како особено значајни, ги издвојуваме стратегиите во имплементација на нови практики во развојните активности на рутата на Светите Кирил и Методиј на македонско тло, сообразени со практиките во другите земји членки на самата Рута.
Превземања
Референци
Ангеличин-Жура, Гоце. (1997). Страници од историјата на уметноста на Охрид и Охридско (XV-XIX век). Охрид: Macedonia Prima.[Angeličin-Žura. Pages from the history of art in Ohrid and the Ohrid region 15th-19th centuries). Ohrid: Macedonia Prima]. (In Macedonian)
Vukoja Vida. 2021. Scholary basis of the Cultural Route of Saints Cyril and Methodius, page 2, link https://www.cyril-methodius.eu/legasy/#flipbook-df_8058/1/ (accessed June 10, 2025)
Грозданов, Цветан. (2007). Живописот на Охридската архиепископија. Студии. Скопје: МАНУ. [Grozdanov, Cvetan. The Paintings of the Ohrid Archbishopric. Studies. Skopje: MANU]. (In Macedonian)
Јакимовска-Тошиќ, Маја (2021). Кирилометодиевското културно наследство во Македонија и неговото значење за современите Европејци. Културното наследство и вредносните канони. Скопје: Институт за македонска литература, 133–144. [Jakimovska-Toshikj, Maja (2025). The cultural heritage of Ss. Cyril and Methodius in Macedonia and its significans for Euopeans today. Cultural heritage and value canon. Skopje: Institute of Macedonian Literature, 131–142.] (In Macedonian and English)
Jakimovska-Toshikj, Maja (2025). Ss. Cyrillo-Methodian heritage of Skopje and greater Skopje area as a cultural-historical locality and tourist destination. Context, 31, Skopje, 9–18.
Janohová, Martina. 2025. European Cultural Route of Saints Cyril and Methodius. Context, 31, Skopje, 19-27.
Коцарев, Љупчо. (2020). Македонскиот јазик во време и простор. Македонскиот јазик – континуитет во простор и време (колективна монографија), Скопје: МАНУ, Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“, Филолошки факултет „Блаже Конески“, Совет за македонски јазик, 9-20. [Kocarev, Ljupčo. Macedonian language in time and space. Macedonian language – continuity in space and time (collective monograph), Skopje: MANU, Institut of Macedonian Language “Krste Misirkov”, “Blaze Koneski” Faculty of Filology, Council for the Macedonian language]. (In Macedonian)
Илиевски, Хр. Петар. (2001). Појава и развој на писмото, Скопје : МАНУ. [Ilievski, Hr. Petar. Appearance and development of the letter, Skopje: MANU]. (In Macedonian)
Расолковска-Николовска, Загорка. (1983). Портретот на Климент Охридски во Матка. Ликовна уметност, 8-9. Скопје.[Raskolkovska-Nikolovska, Zagorka. The portrait of Clement of Ohrid in Matka. Fine arts, 8-9]. (In Macedonian)
Угринова-Скаловска, Радмила. 1978. Старословенски јазик. Скопје : Универзитет „Св. Кирил и Методиј“. [Ugrinova-Skalovska, Radmila. Old Church Slavonic language, Skopje: Ss Cyril and Methodius University]. (In Macedonian)
https://www.coe.int/en/web/cultural-routes (accessed June 10, 2025)
http://manu.edu.mk/wp-content/uploads/2020/07/Makedonskiot-jazik_kontinuitet-vo-prostor-i-vreme_kolektivna-monografija.pdf) (accessed June 10, 2025)
https://www.cyril-methodius.eu/ (accessed June 10, 2025)
https://www.lookatit.cz/wp-content/uploads/2025/05/lookatit_CMstezky25_CJ_web.pdf (accessed June 10, 2025)
Преземања
Објавено
Издание
Секција
Дозвола
Авторско право(c) 2025 Maja Jakimovska-Toshikj
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
