Славистички студии

Биографија и библиографија на проф. Германија Шокларова-Љоровска

Германија Шокларова-Љоровска — Thu, 21 Mar 2024 00:00:00 +0100

Успехот и неуспехот во македонската и во хрватската фитонимска фразеологија

Тиана Лакосељац, Жељка Мацан, Биљана Стојановска — Fri, 29 Mar 2024 00:00:00 +0100

Во овој труд се анализираат македонски и хрватски фитонимски фразеолошки изрази кои му припаѓаат на концептот (не)успех. Фразеолошката граѓа врз која е сработено истражувањето е фразеографска, односно фразеолошките изрази се ексцерпирани од Фразеолошкиот речник на македонскиот јазик и од Хрватскиот фразеолошки речник. Пред отпочнувањето на истражувањето дадени се хипотези, по што следува семантичко-концептуална и анализа на меѓујазична еквиваленција на фразеолошката граѓа. Целта на истражувањето е да се даде придонес во проучувањата на фразеологијата на македонскиот и на хрватскиот јазик, но и на контрастивната фразеологија на овие два јазика.

Конекторите како елементи на текстот и проблемите на нивниот превод од полски на македонски јазик

Максим Каранфиловски — Mon, 01 Apr 2024 00:00:00 +0200

Во текстот се разгледува улогата на конекторите во прагматичната кохерентност на текстот. Целта е да се издели инвентарот на конекторите во двата јазика и да се разгледаат нивните еквиваленти. Се обрнува внимание на преведувањето на конекторите од еден јазик на друг.

ГОРДОСТ и СМИРЕНИЕ

Виолета Николовска — Mon, 01 Apr 2024 11:24:41 +0200

Цел на нашето истражување ќе биде семантичкото поле на добродетелта достоинство, со лексемите што ѝ се сродни и спротивставени (гордост, грд, убав, смирен, смерен, одмерен). Со оглед на тоа што станува збор за добродетел, анализата ќе ја вршиме во философско-богословски контекст. Ќе ја земеме предвид и етимолошката анализа на лексемите и импликациите што ги донесува етимологијата на лексемите на семантички план и на планот на збогатувањето на речникот. Анализата ќе ја вршиме и врз основа на употребата на лексемите од ова семантичко поле во контексти на современиот македонски јазик и книжевност.

Историја на проучување нa македонското епиграфско богатство од страна на руските научници

Марија Паунова — Mon, 01 Apr 2024 12:34:58 +0200

Во овој прилог се задржуваме на руските изданија, монографиии одделни статии, прилози, во кои се публикувани, документирани и интерпретирани словенски епиграфски споменици од Македонија. Целта е да се истакне придонесот на руските научници и на нивните трудови во откривање/пронаоѓање, евидентирање, објавување, интерпретација итн., а со тоа и во афирмација на македонското епиграфско богатство.

Метафорички концепти на соматските фраземи со компонента СРЦЕ во македонскиот и во германскиот јазик

Бисера Станкова — Mon, 01 Apr 2024 12:36:30 +0200

Фразеологијата е рефлексија на менталитетот, културата, социјалниот развој и на начинот на кој говорителите на тој јазик го перцепираат светот. Особено значајно место во фразелогијата заземаат соматските фраземи кои можат да откријат каква улога и значење имаат називите за делови од телото во еден јазик. Овој текст е обид да се анализираат соматизмите со компонента срце во македонскиот и во германскиот јазик, со цел да се утврдат сличностите и разликите помеѓу двата јазика користејќи и дополнувајќи ги метафоричките концепти на Лејкоф и Џонсон (2004) кои го прошируваат концептот на метафора надвор од класичните реторички дефиниции и укажуваат дека секојдневните метафорички изрази обично сугерираат когнитивни обрасци.

Фраземи со компонента ЦРВЕНО во рускиот и во македонскиот јазик

Екатерина Терзијоска — Mon, 01 Apr 2024 00:00:00 +0200

Феноменот на боите, нивното значење и восприемање се предмет на интерес на многубројни истражувања од различни сфери. И овој труд претставува обид да се расветли уште еден сегмент на оваа сложена појава. Конкретно, трудот се фокусира на фраземите со колоративот црвено во рускиот и во македонскиот јазик, на идентификување на сите единици што го содржат овој колоратив и утврдување на разликите што се поврзани со нивната застапеност во разгледуваните јазици.

Патување со А. Ч. Свинберн низ „Градината на Прозерпина“ преку една строфа од англиски на македонски јазик

Мартин Блажески — Mon, 01 Apr 2024 00:00:00 +0200

Во овој труд се занимаваме со англиско-македонски превод на претпоследната строфа на „Градината на Прозерпина“ од Алџернон Чарлс Свинберн. Го опишуваме митот за Прозерпина, даваме некои биографски податоци, за поетот за да воспоставиме контекст за песната, а потоа правиме кратка анализа, за да се долови значењето на песната. На крај, го опишуваме преводот и некои негови проблематики.

Фраземите и преведувањето

Јасминка Делова-Сиљанова — Mon, 01 Apr 2024 12:57:47 +0200

Во нашиот труд ќе претставиме повеќе проучувања за преведувањето на фраземите. Ќе се задржиме на ставовите, пред сè, на чешките лингвисти како што се Ф. Чермак, И. Вањкова, З. Куфнерова, но и на други научници, како што се Е. Хечко, Р. Маројевиќ или Ј. Млацек и Стракова.

Интерпретативните осцилации како совладување на дистанцијата

Марија Ѓорѓиева Димова — Mon, 01 Apr 2024 13:06:08 +0200

Целта на овој текст е интерпретативно да ги илустрира одделнитe теориски промислувања на поимот толкување, понудени во рамки на книжевната херменевтика. Интерпретативниот фокус е поставен врз романот Покана на смртна казна од рускиот писател Владимир Набоков.

Огледалото на гротеската во предворјето на ‘сонот’: полифонијата на фантастичниот реализам во ,,Двојник” на Ф. М. Достоевски

Елена Карпузовска — Mon, 01 Apr 2024 13:09:33 +0200

Оваа студија херменевтички го иследува фантастичниот реализам како синкреза на романтичарската фантастика и реалистичките конвенции во романот ,,Двојник” од Ф. М. Достоевски. Трудот стреми, низ евокација на теориските премиси на Цветан Тодоров и М. М. Бахтин, да ги образложи жанровските интерференции и наратолошките модуси низ кои, трансцендира парадигмата на идентитетското двојство – предимно, низ јазикот на гротеската и амалгамот на сонот и стварноста. Следствено, студијата е обид за херменевтичко разглобување на сите скриени меандри низ кои полифонично се рефлектира топосот на идентитетското подвојување на протагонистот Голјаткин.

Преводот како ковачница на јазикот

Фросина Милковска — Mon, 01 Apr 2024 13:34:43 +0200

Во преводот често се појавува потреба за нови зборови за да може да се пренесат реалиите на една култура во друга. феноменот на преземење зборови направо од оригиналниот јазик, го уништува стремежот за градење на јазикот. од друга страна пак, образувањето неологизми кои одговараат на нашиот јазик постојано ќе го дополнуваат и збогатуваат лексичкиот фонд. Преводот не само што треба да го разгледа значењето на зборот, туку треба да го земе предвид и контекстот на неговата употреба и неговата еволуција во јазикот.

Tropy chorograficzne w piśmiennictwie polskim. Rekonesans

Dariusz Rott — Mon, 01 Apr 2024 13:42:14 +0200

W artykule podjęto analizę tropów chorograficznych w piśmiennictwie polskim. Chorografia ukształtowała się już w starożytności jako opis (o różnym stopniu szczegółowości) znanych autorowi (choć nie zawsze w pełni autopsyjnie) krain historyczno-geograficznych, zjawisk geograficznych i szczegółów krajoznawczych i różnych obiektów charakterystycznych dla danej przestrzeni. Obejmowała zwłaszcza opis położenia i części składowych danego obszaru, stosunków wodnych (hydrologii), najważniejszych miast, żјycie i obyczaje mieszkańców, czasem również ustrój polityczny, bogactwa naturalne i in. W literaturze polskiej zasadniczo nigdy nie wykształtowała się jako osobny gatunek literacki. Najczęściej znajdowała się w części wstępnej dzieł historycznych, jak w kronice Anonima tzw. Galla z XII w. Niektóre z realizacji były niezwykle popularne jak dzieło geograficzne Macieja z Miechowa, bestseller literatury renesansowej w Europie, chorografia Jana Długosza, która aż do dziewiętnastego stulecia stanowiła wzorzec informacyjnego opisu naszego kraju, czy wielokrotnie wykorzystywany aż do początków XX w. przewodnik po Ziemi Świętej, autorstwa Anzelma Polaka. Linia rozwojowa chorografii zaczyna rozchodzić się w dwie strony. Jedną są deskrypcje poszczególnych krajów, regionów i miejsc. W tej formie tropy chorograficzne w bardzo skonwencjonalizowanej formie wkraczają w przestrzeń piśmiennictwa geograficznego i użytkowego, a ich realizacje można zaobserwować do dzisiaj w przewodnikach turystycznych. Druga linia rozwojowa to hybrydowa struktura gatunkowa, która wyrasta z relacji podróżopisarskich najczęściej ujętych w formę diariusza. Chorografiom i tropom chorograficznym nie poświęcono dotąd zbyt wiele miejsca w polskiej refleksji naukowej.

Гледните точки во расказот „Дамата со кученцето“ од Антон Павлович Чехов

Славица Србиновска — Mon, 01 Apr 2024 13:46:04 +0200

Студијата се занимава анализа на гледната точка во расказот „Дамата со кученцето“ од Антон Павлович Чехов. Типологијата на гледните точки застапувана во теориските студии на Жерар Женет, Борис Успенски, Ролан Барт, Мике Бал и Михаил Бахтин ја претставува основата за дескрипција на позициите и убедувањата на ликовите во текстот.

Literatúra a literáti v treťom miléniu, alebo o tzv. „dislokačných“ spisovateľov

Zvonko Taneski — Mon, 01 Apr 2024 13:51:02 +0200

Целта на кратката статија е стручно да го објасни феноменот на т. н. „дислокациски писатели“ кој зема сè поголем замав во третата деценија од дваесет и првиот век во кој живееме. Литературните творци почнуваат да го губат статусот на културни и општествени двигатели со кој беа означувани првенствено во втората половина од дваесеттиот век. За денешниот нивни статус се несомнено заслужни, меѓу останатите фактори, растечката глобализација, комерцијализацијата и новата логика на пазарот.

Творештвото на Олга Токарчук низ призмата на преводите на македонски јазик

Лидија Танушевска — Mon, 01 Apr 2024 14:37:04 +0200

Олга Токарчук е една од најистакнатите писатели на современието, не само во полската литература, па затоа и овој текст е посветен на интерпретација на нејзините дела во македонска средина, со оглед на тоа што сè уште многу малку се пишува за неа и за нејзините дела. Важна е и рецепцијата во друга средина, која секогаш може да се разликува од земјата на оригиналот и од други земји каде што Олга Токарчук зазема позаслужно место во литературната критика. Од анализата на петте нејзини дела, преведени на македонски јазик, се изведуваат доминанти кои го одредуваат нејзиниот стил на пишување и кои се обидуваме да ги објасниме низ призмата на нејзините зборови, искажани, главно, во есејот насловен „Сочувствен раскажувач“.

Живеат во срцата на сите што ги паметат: Кшиштоф Вроцлавски (1937-2022), Влоѓимјеж Пјанка (1937-2022), Станислав Гајда (1945-2022)

Милица Миркуловска — Mon, 01 Apr 2024 00:00:00 +0200

Промоција на два тома од списанието СЛАВИСТИЧКИ СТУДИИ (СлСт) БР. 19 И БР. 20

Милица Миркуловска — Mon, 01 Apr 2024 16:00:34 +0200

Сонот на една жена

Лидија Капушевска-Дракулевска — Mon, 01 Apr 2024 15:25:25 +0200

За меѓународниот славистички проект „TOWARDS MODERN SLAVIC STUDIES” на Шлезискиот Универзитет од Полска, Универзитетот во Острава од Чешка и Св. Кирил и Методиј од Македонија

Лидија Танушевска — Mon, 01 Apr 2024 15:28:30 +0200

International Conference Italiano e lingue Slave. confronto, contatto, insegnamento

Руска Ивановска-Наскова, Даниел Слапек — Mon, 01 Apr 2024 15:33:17 +0200