ИДЕОЛОГЕМИТЕ ВО РАСКАЗИТЕ НА КОЧО РАЦИН
Ključne riječi:
значење на литертурното дело, идеја, идеологема, расказ, РацинSažetak
Во текстот се занимаваме со прашањето за значењето и за интерпретацијата на расказите на Рацин, од гледна точка на идеологемите, кои се присутни во нив. Појдовен постулат претставуваат книжевнотеориските промислувања на текстот како идеолошки чин, од перспективата на херменевтиката, како и на теоријата на рецепцијата, кои даваат можност да се разгледаат семиотичките релации на типот (сфатен како жанр на текстот) и импликацијата, која се однесува и на денотацијата и на конотацијата. На ова се надоврзуваат промислувањата на идејата и на идеологемата во книжевното дело, низ перспективите на: Хегел, Павел Медведев, Михаил Бахтин, Јулија Кристева и Фредрик Џејмсон, кои, кон овие прашања, пристапуваат со особено внимание, имајќи ги предвид околностите во кои книжевниот текст и пошироката култура комуницираат и меѓусебно си влијаат. Преку опсежна аналаиза на расказите на Рацин, се издвојуваат идеологемите на спознанието, дробилицата (човекот машина), тутунот, градот и затворот, како клучни точки, кои ја поттикнуваат семиозата во текстот. Земајќи ги предвид Рациновите промислувања за начинот како уметноста треба да ја одразува стварноста, може да се заклучи дека идеологемите во расказите на Рацин се дискретни сигнали за општествената динамика, кои изобилуваат со значенски полнеж и недвосмислена јасност. Тие стануваат показател за неговата умешна раскажувачка техника, која не треба да се занемари поради успешноста на неговата поезија и поради неговата несомнена поетска дарба.
Preuzimanja
Reference
Андоновски, Венко. (2007). „Идеологема“, во Поимник на книжевната теорија, К. Ќулавкова (ур). Скопје: МАНУ, 191 – 193. [Andonovski, Venko. (2007). “Ideologema”, in Poimnik na kniževnata teorija, Ḱ. Ḱulavkova (ed). Skopje: MANU, 191 – 193].
Галогажа, Стеван. (1987). „Господинот Мијо“, во Кочо Солев Рацин, Сеќавања на современиците, П. Коробар (ур). Скопје: Наша книга, 38–39. [Galogaža, Stevan. (1987). “Gospodinot Mijo”, in Kočo Solev Racin, Seḱavanja na sovremenicite, P. Korobar (ed). Skopje: Naša kniga, 38–39].
Еко, Умберто. (2011). Читателот во фабула. Превод: Марија Грација Цветковска. Скопје: Култура. [Eko, Umberto. (2011). Čitatelot vo fabula. Prevod: Marija Gracija Cvetkovska. Skopje: Kultura].
Митрев, Димитар. (1987). Коста Рацин, во Кочо Солев Рацин, Македонската литературна наука за Раџин, Т. Тодоровски (ур). Скопје: Наша книга, 118–137. [Mitrev, Dimitar. (1987). “Kosta Racin”, in Kočo Solev Racin. Makedonskata literaturna nauka za Racin, T. Todorovski (ed). Skopje: Naša kniga, 118–137].
Наневски, Душко. (1987). „Рациновата поетика“, во Кочо Солев Рацин, Македонската литературна наука за Раџин, Т. Тодоровски (ур). Скопје: Наша книга, 143–148. [Nanevski, Duško. (1987). “Racinovata poetika”, in Kočo Solev Racin, Makedonskata literaturna nauka za Racin, T. Todorovski (ed). Skopje: Naša kniga, 143–148].
Солев, Димитар. (1987). „За прозата на Рацина“, во Прилози за животот и делото на Рацин, Т. Тодоровски (ур). Скопје: Наша книга, 268–276. [Solev, Dimitar. (1987). “Za prozata na Racina”, in Prilozi za životot i deloto na Racin, T. Todorovski (ur). Skopje: Naša kniga, 268–276].
Тасевска Хаџи-Бошкова, Искра. (Ур.). (2024). Кочо Рацин, Проза и публицистика, том 2. Скопје: МАНУ. [Tasevska Hadži-Boškova, Iskra. (Ur.). (2024). Kočo Racin, Proza i publicistika, tom 2. Skopje: MANU].
Тоциновски, Васил. (1987). „Предговор“, во Кочо Солев Рацин, Проза и публицистика, Т. Тодоровски (ур). Скопје: Наша книга, 7–23. [Tocinovski, Vasil. (1987). Predgovor, in Kočo Solev Racin, Proza i publicistika, T. Todorovski (ur). Skopje, Naša kniga, 7–23].
Bahtin, Mihail. (Vološinov, V. N.). (1980). Marksizam i filozofija jezika. Prevod: Radovan Matijašević. Beograd: Nolit.
Bahtin, M. M. (2000). Problemi poetike Dostojevskog. Prevod: Milica Nikolić. Beograd: Nolit.
Barthes, Roland. (2002). S/Z. Translated by Richard Miller. United Kingdom: Blackwell Publishing.
Deleuze, Gilles and Guattari, Felix. (1983). Anti-Oedipus (Capitalism and Schizophrenia). Minneapolis: University of Minnesota Press.
Hegel, G. W. F. (1975). Aesthetics, Lectures on Fine Art, vol. 1. Translated by T. M. Knox. Oxford: Clarendon Press.
Hirš, E. D. (1983). Načela tumačenja. Prevod: Tihomir Vučković. Beograd: Nolit.
Jameson, Fredric. (2009). The Political Unconscious. London and New York: Routledge.
Kristeva, Julia. (1980). “The Bounded Text”, in Desire in Language (A Semiotic Approach to Literature and Art), L. S. Roudiez (ed). New York: Columbia University Press, 36 – 63.
Medvedev, Pavel. (1976). Formalni metod u nauci o književnosti. Prevod: Đorđije Vuković. Beograd: Nolit.
Solar, Milivoj. (1985). „Teorija novele“, u Književni rodovi i vrste – teorija i istorija 1, M. Šutić (ur.). Beograd: Rad, 37–83.
Preuzimanja
Objavljeno
Broj časopisa
Rubrika
Licenca
Autorska prava (c) 2025 Iskra Tasevska Hadji Boshkova
This work is licensed under a Kreativni Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Autori predstavljaju časopisu originalne radove temeljene na rezultatima vlastitih istraživanja. Suautori su osobe koje su u značajnoj mjeri doprinijele radu. Autor (i suautori) šalju članak zajedno s popunjenim Prijavnim obrascem (Paper Submission Form) koji ujedno ima svrhu suglasnosti s objavljivanjem rada.
Časopis prima neobjavljene znanstvene radove. Ne primaju se članci koji u velikoj mjeri ponavljaju već objavljene radove autora. U ponavljanja se ubraja kompilacija, odnosno tekst sastavljen od isječaka iz objavljene monografije ili od isječaka iz nekoliko drugih radova. Nedopustivi su plagijati i pretjerano citiranje tuđih radova (trećina ukupnoga opsega članka, ili više). Svi citati, posuđeni ulomci i građa trebaju biti popraćeni uputnicom na izvornik, odnosno na autora i primarni izvor. U slučaju ako je udio tuđeg teksta prevelik, autoru će se preporučiti skraćivanje citata i proširenje opsega originalnoga teksta.
Autor treba dobiti sva potrebna dopuštenja za korištenje posuđene građe (ilustracije i sl.), a za koja on ne posjeduje autorska prava. Autor jamči da članak ne sadrži podatke koji nisu pogodni za javno objavljivanje, između ostaloga i tajne podatke.
Popis literature obuhvaća samo one bibliografske jedinice i poveznice koje su zaista upotrijebljene tijekom istraživanja i koje su u tekstu
Preporuka je da se u tekstu navedu podaci o financijskoj podršci provedenog istraživanja (ako ona postoji). Također se može navesti i zahvala kolegama koji su pripomogli nastanku rada, a koji nisu suautori.
Predajući uredništvu rukopis i Prijavni obrazac autor je službeno dao suglasnost da se njegov rad objavi u časopisu Filološke studije. Autor je i dalje vlasnik autorskih prava članka. Autori imaju pravo povući članak u bilo kojoj fazi njegova razmatranja (do trenutka njegove objave na internetskoj stranici) uz to da trebaju o tome pismeno obavijestiti uredništvo.
Objava članaka je besplatna. Sadržaj je dostupan uz licencu Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
