Journal of Contemporary Philology

Функциите на честицата ајде во македонскиот јазик

Елени Бужаровска — 2023-06-12

Во оваа статија се дискутира за полифункционалноста на ајде во македонскиот разговорен јазик. Широката распространетост на оваа турска заемка во усната комуникација на сите балкански јазици ја издига до статус на балканизам. За да ги утврдиме дискурсните функции на честицата ајде во говорните чинови во кои таа се употребува, анализираме примери од два функционални стила: уметничката проза и телефонските разговори. Сакаме да докажеме дека полифункционалноста на ајде се должи на неговата зависност од контекстот: под притисок на комуникациската функција на говорните чинови, првобитното хортативно значење избледува на сметка на прагматичките функции карактеристични за интерперсонални дискурсни маркери. Во директивните чинови што го загрозуваат лицето, ајде се употребува како ублажувач на илокуциската сила на исказот, но во комисивните и во експресивните говорни чинови – таа ја засилува. Оваа функционална контрадикција – засилувачка и ублажувачка функција – може да се објасни со способноста на ајде да оперира во рамките на стратегиите за позитивна учтивост, толку карактеристична за балканските јазици.

Tracing Syntactic Change in a Kleinkorpussprache: Two Case Studies from Old Albanian

Đorđe Božović — 2023-06-12

The paper presents a methodological discussion on the possibilites of a (micro)parametric approach to syntactic reconstruction of Old and pre-literary Albanian, illustrated by a formal analysis of the position of clitics and the verb and the (morpho)syntax of definiteness in the 16th and 17th-century Old Albanian texts. It is argued that, in contrast to Modern Albanian, Old Albanian lacked (that is, was in the process of gradually acquiring) overt V-movement with imperatives in the sentential domain and overt N-movement in the DP domain.

Nostalgia in John Cheever’s The Housebreaker of Shady Hill and Other Stories

Marko Mitić — 2023-06-12

The paper deals with the notion and function of nostalgia in John Cheever’s short story cycle The Housebreaker of Shady Hill and Other Stories (1958). The analysis relies on Svetlana Boym’s definition of nostalgia as “a longing for a home that no longer exists or has never existed” (2001: xiii) and on Jennifer Smith’s (2017) study of nostalgia in the American short story cycle. The objective is to examine how and for what purposes Cheever’s cycle employs nostalgia in individual stories, and to show whether different evocations of nostalgia present partial or false versions of the past. Having in mind the recursive and accretive nature of the cycle as a genre, the authors intend to examine how individual stories come together to render a more collective sense of nostalgia, whether coherent or ambivalent, that might be in a correlation with a specific middle-class suburban locality of the American Northeast.

The Dramatic Writing of Oriana Fallaci Between Journalism and Literature

Gianpaolo Altamura — 2023-06-12

This paper focuses on the famous “Fallaci interviews”, which are an example of what has been defined as “journalit” (Krim 1970), i.e., a non-fictional practice that is based on real events but still uses the resources of fiction and is permeated by real inventions and creative licenses (Castellana 2021; Mongelli 2015). Fallaci is a skilled playwright who knows how to “write the journalistic piece by the means of fiction and the story by the means of journalism” (Aricò 2010) to increase the dramatic character of her writings. But she also loves to show herself as a self-made woman always ready to go “on stage” (Scheer 1981: 92): the writer is a sort of “fictional witness”, a testimonial character that plays a privileged role through her writing and her presence, approaching the genre of autofiction (Doubrovsky 1977; Grell 2014; Marchese 2014, 2019) and, in some ways, of the testimonio novelizado (Beverley 1992, 1993; Jara and Vidal 1986). For these reasons, Fallaci can be put on an ideal guideline that goes from Malaparte to Pasolini (and, today, maybe to Roberto Saviano) (Altamura 2019). Like the “corsaro”, she is convinced that writing is a creative, critical, “instinctive” practice capable of undermining power, which is by its nature ambiguous and obscurantist. But, in our view, she has neither the expressiveness of Malaparte, nor the civil tension and poetic consistency of Pasolini. Her dimension seems to refer rather to the category of “midcult” (Macdonald 2018), i.e. a cultural typology based on the late or postmodern re-use of ideas, resources, languages from high culture, but not always endowed with intrinsic originality and innovativeness and able to express universal values. Net of all this, Fallaci’s writing remains an admirable example of how it is possible (even at the cost of some contradictions) to combine the ethical values of journalistic-literary testimony with the codes of mass spectacularity, guaranteeing a productivity which, however, does not limit the quality standard of the work.

Некои постапки на историографската метафикција во романот Флоберовиот папагал на Џулијан Барнс

Кристина Димовска — 2023-06-12

Предмет на научна и на критичка опсервација во трудов се некои постапки на историографската метафикција во романот Флоберовиот папагал (1984 г.) на Џулијан Барнс. Главната хипотеза оди во насока на тоа да покаже како некои постапки на историографската метафикција употребени во романот Флоберовиот папагал, како што се фикционализирањето на биографијата на Гистав Флобер, преминот на биографијата на Флобер во автобиографија на нараторот Брајтвајт, мрежата од цитати и интертекстуалноста, го отсликуваат односот кон минатото, историјата, книжевноста и кон вистината. Хипотезата ќе се докажува преку општите методи на анализа и на синтезa. Заклучокот треба да упати на посредуваноста на минатото, на достапноста на минатото и историјата преку пишани текстови, на поигрувањето со фактот и фикцијата и создавањето нова творба во која тие наизменично постојат, на пародизирање на жанрот на биографијата, како и на сознанието дека не постои само една туку повеќе вистини во романот.

Иницијациското сиже во расказите Преобразба од Франц Кафка и Вљубениот Самса од Харуки Мураками

Радица Стојановска — 2023-06-12

Во трудот се толкуваат расказите Преобразба и Вљубениот Самса преку детектирање на нивните сличности со структурата на иницијацискиот обред. За таа цел се користат сознанијата на антропологијата и на фолклористиката. Трудот може да се подели на два дела. Првиот дел се однесува на расказот Преобразба и во него иницијациското сиже се исчитува како превртено иницијациско сиже, што го води неофитот Грегор Самса назад, сè додека тој не биде целосно исклучен од заедницата. Во вториот дел расказот на Кафка се коментира во дослух со трансформацијата што Харуки Мураками ја прави во расказот Вљубениот Самса. Двата расказа се толкуваат како еден целосен иницијациски комплекс. Идејата е дека Грегор Самса, покрај како неофит што доживува превртена иницијација, може да се толкува и како лик чија иницијација почнува во Преобразба и се комплетира во расказот Вљубениот Самса. Во таа смисла, се коментира спротивставеноста, но и комплементарноста на двете книжевни дела, напишани од различни автори, кои потекнуваат од различни епохи.

Предуслови за појавата на експресионизмот во германскојазичната поезија

Маријана Ѓорѓиева — 2023-06-12

Трудот се занимава со истражување на предусловите за појава на експресионистичката епоха во германскојазичната поезија и со нејзините основни тенденции. Како период во кој е присутна силна критика на културата и на цивилизацијата и во кој субјектот доживува криза на идентитетот, во експресионизмот се испреплетуваат противречни аспекти. Се евидентира распаѓање на вредностите и на човековото Јас, како и потребата за внатрешна преобразба на човекот. Целта на овој труд е да се утврдат аспектите на влијанието на филозофската теорија на Фридрих Ниче врз духовната клима на експресионизмот. Се истражува неговата концепција за нихилизмот и учењето за натчовекот, како и христијанското учење за преобразбата и создавањето на новиот човек. Импликациите на овие концепти се согледуваат во изборот на стихови од Алберт Еренштајн, Курт Хајнике, Валтер Хазенклевер и Алфред Волфенштајн, поместени во антологијата на експресионистичката лирика Зазорување на човештвото.

Кон книгата Речник на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век од Славчо Ковилоски

Димитар Пандев — 2023-06-13

Ковиловски, Славчо. <i>Речник на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век</i>, Современост, Скопје, 2023